پیش نیازهای مذاکره ایران و آمریکا

فرارو- یک تحلیل گر مسائل بین الملل درباره انتشار اخباری مبنی بر آمادگی واشنگتن برای مذاکره با دولت جدید جمهوری اسلامی ایران گفت: آمادگی ایالات متحده آمریکا برای مذاکره مستقیم با جمهوری اسلامی ایران، موضوع جدید نیست. 

 

علی بیگدلی استاد روابط بین الملل دانشگاه، ضمن بیان این مطلب در گفتگو با فرارو گفت: آمریکایی ها مدت ها است که آمادگی خود برای مذاکره مستقیم و دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران به منظور حل و فصل مناقشه بر سر موضوع هسته ای ایران را اعلام کرده اند و درخواست خود در این باره را چندین بار به طور رسمی و غیر رسمی ارایه کرده اند. 

 

وی با اشاره به جزییات درخواست آمریکا برای مذاکره با ایران گفت: آمریکایی ها خواستار مذاکره با ایران در چارچوب گروه ۱+۵ هستند به این معنا که گفتگوهایی که در چارچوب گروه ۱+۵ در جریان هست میان دو کشور به طور مجزا و مستقل مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. 

 

این استاد دانشگاه ادامه داد: این در حالی است که اگر قرار باشد موضوع هسته ای از طریق مذاکره حل شود در همان چارچوب گروه ۱+۵ و با حضور هر شش کشور عضو گروه ۱+۵ حل می شود بر این اساس ضرورتی ندارد که ایران و آمریکا بخواهند به طور مجزا و مستقل درباره همان موضوعات گفتگو کنند. 

 

بیگدلی با تاکید بر اینکه همه اختلافات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، موضوع هسته ای نیست گفت: اختلافات بر سر برنامه هسته ای ایران سابقه طولانی ندارد و ایران و آمریکا پیش از آنکه بر سر این موضوع به اختلاف برسند اختلافات دیگری داشتند که منجر به ایجاد شکاف در مناسبات دو طرف شد. 

 

وی افزود: بر این اساس پیش از آنکه ایران و آمریکا بخواهند موضوع هسته ای را در دستور کار مذاکرات خود قرار دهند بهتر است حول محور موضوعات مناقشه برانگیز سابق با یکدیگر گفتگو کنند و با بررسی ریشه اختلافات، کم کم به دستور کار جدید یعنی موضوع هسته ای برسند. 

 

این تحلیل گر مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه اولویت نخست برای مذاکره میان تهران - واشنگتن، دارایی های بلوکه شده ایران در آمریکا است گفت: دارایی های بلوکه شده ایران در آمریکا چیزی حدود ۱۲ میلیارد دلار می شود که شامل اموال دیپلماتیک، وجوه نقدی، اموال نظامی و غیرنظامی است و در پی حادثه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ از سوی ایالات متحده مسدود و توقیف شد. 

 

وی افزود: ۳۴ سال از توقیف دارایی های ایران در آمریکا می گذرد و هنوز این کشور نشانه ای از آمادگی برای آزاد کردن این داریی ها نشان نداده است. بر این اساس آمریکا می توانند در گام نخست مذاکرات با ایران به منظور اثبات حسن نیت خود موضوعاتی همچون آزادسازی دارایی های بلوکه شده ایران را در اولویت قرار دهد تا جمهوری اسلامی هم برای انجام مذاکرات آینده ترقیب شود. 

 

این استاد دانشگاه ادامه داد: به هر حال هر دو طرف به منظور انجام این گفت وگو نیازمند اهرم های موثری هستند که برای ایران آزاد شدن بخشی از دارایی های بلوکه شده می تواند اهرمی باشد که به واسطه آن جمهوری اسلامی می تواند فضای افکار عمومی داخلی را برای مذاکره مستقیم با آمریکا مهیا کند. 

 

بیگدلی با بیان اینکه موضوع دیگری دو کشور پیش از هر نوع مذاکره ای لازم است درباره آن بحث و گفتگو کنند بیانیه الجزایر است گفت: لازم است دو کشور یک بار دیگر بیانیه های الجزایر را بازخوانی کنند و تعهد خود به مفاد آن را اعلام کنند. بیانیه های الجزایر قراردادی است که با میانجیگری کشور الجزایر، میان نمایندگان نظام جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در تاریخ ۱۹ ژانویه ۱۹۸۱ به امضا رسید و به بحران تصرف سفارت آمریکا در تهران پایان داد. تضمین امریکا به عدم مداخله سیاسی و نظامی در امور داخلی ایران یکی از بندهای این بیانیه بود. 

 

وی افزود: اخذ تعهد دوباره از واشنگتن برای پایندی به مفاد بیانیه های الجزایر نیمی از راه مذاکره مستقیم ایران و آمریکا است که پس از آن دو طرف می توانند در خلال گفتگو ها حول این دو موضوع یعنی آزاد کردن دارایی های بلوکه شده ایران و همچنین ارایه تعهد نسبت به مفاد بیانیه های الجزایر می تواند دو کشور را به درک دقیق تری نسبت به یکدیگر برساند. 

 

این تحلیل گر مسائل بین الملل با اشاره به تغییر فضا در ایران در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و معرفی حسن روحانی به عنوان منتخب مردم ایران گفت: فضای عمومی در ایران با انتخاب حسن روحانی تغییر کرده است، این تغییر را جهانیان هم درک کرده اند و به آن احترام می گذارند و از این رو پنجره دیپلماتیک تازه ای پیش روی جمهوری اسلامی ایران باز شده است که امیدارم دولت روحانی از آن نهایت بهره را ببرد. 

 

وی با تاکید بر اینکه همه چیز به نفع دولت روحانی است تا در مذاکرات دیپلماتیک دست بالا را داشته باشد گفت: پشتوانه مردمی و مشروعیت داخلی در کنار شکافی که میان اروپا و آمریکا در پی افشاگری اسنودن مبنی بر شنود آمریکایی ها از اروپایی ها ایجاد شده است می تواند این فرصت را برای دولت روحانی ایجاد کند تا یک برنامه مهار دوگانه را در دستور کار قرار دهد به این ترتیب که از شکافی که میان اروپا و آمریکا ایجاد شده است با نزدیکی به اروپایی ها بهره ببرد و در کنار آن با آمریکایی ها وارد مذاکره مستقیم شود. 

 

بیگدلی گقت: اولویت دولت آینده در ایران باید بر هم زدن اجماع بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران باشد تا ابتدا سایه تهدید و تحریم از سر کشور دور شود و سپس باب تعامل با جهان را باز کند و حجم پرونده اختلافات ایران با غرب را کاهش دهد که بنده فکر می کنم که آقای روحانی توان کاهش اختلافات جهان با ایران را دارد.