پیام ایرانی مانورهای عربی- غربی

دیپلماسی ایرانی: در حالی که امارات متحده عربی در هفته های گذشته میزبان دو مانور بزرگ نظامی ارتش این کشور با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و مانور نظامی مشترک امارات و فرانسه بوده است، از روز گذشته نیز مانور نظامی مشترکی با قطر آغاز کرده است. در این رزمایش به نام "سپر صلح" که برگزاری آن چند روز طول می کشد، نیروهای دریایی، زمینی، هوایی ارتش های امارات و قطر مشارکت دارند. دیپلماسی ایرانی در مورد اهداف این مانور و تاثیرات امنیتی آن در منطقه و همچنین نحوه واکنش ایران با امیر موسوی، کارشناس مسائل استراتژیک گفتگو کرده است که در زیر می خوانید:

 
این بار سوم است که در ماه اخیر امارات و قطر دست به برگزاری رزمایش مشترک زده اند. آیا سابقه داشته که چنین مانورهایی در این حجم و اندازه میان این کشورها برگزار شود؟

در این حجم و سطح نه؛ این مانور با قطر برای چندمین بار است که برگزار می شود. در سال 2008 قطر و امارات مانور مشترک سنگینی با مشارکت و مدیریت فرانسه برگزار کردند. این رزمایش در آب های دولت امارات برگزار شد و هم زمینی و هم دریایی و هم هوایی بود. این مانور که سپر صلح نام دارد، در منطقه امارات متحده عربی برگزار می شود. نیروهای قطری نیز شرکت جدی در این مانور دارند.

اهداف این رزمایش چیست؟

این رزمایش چند هدف را دنبال می کند. البته من بعید می دانم که این کشورها به تنهایی این مانور را برگزار کرده باشند. این مانور یا یا با مدیریت فرانسه و یا با مدیریت امریکا صورت می گیرد. به این دلیل که اماراتی ها به تازگی هواپیماهای جدید اف 22 وارد کرده اند. امارات قایق های جنگی و هواپیماهای جدید و تانک های پیشرفته ای خریداری کرده است. رادارهای جدید و هواپیماهای بدون سرنشین نیز به تازگی در اختیار این کشورها قرار داده شده است. قطر هم تجهیزات نظامی جدیدی وارد کرده است. این ها می خواهند با این امکانات جدید آشنا شده و با آن ها تمرین کنند و مدیریت عملیاتی در میدان جنگ نیز داشته باشند تا از این طریق قدرت جنگجویی جنگجویان اماراتی و قطری را هم مورد آزمایش قرار دهند.

هماهنگی میان این کشور ها نیز در درگیری های احتمالی مهم است. به این دلیل که هر کشوری از کشورهای حوزه خلیج فارس یک تخصص دارد و نیاز است که این توانایی ها با هم هماهنگ شوند. امارات در نیروی هوایی بسیار قوی است. قطر به دلیل حضور ناوگان امریکا در این کشور، توانایی دریایی و قایق های پیشرفته و امکانات تجسسی بالایی دارد. بنابراین یک هدف این است که این توانایی ها با یکدیگر هماهنگ شوند.

آیا این کشورها به تنهایی می توانند از عهده چنین مانورهایی برآیند؟

خیر. به نظر می رسد امریکا و کشورهای غربی نمی خواهند در آینده در درگیری های احتمالی مستقیما حضور داشته باشند یا با کشوری برخورد کنند. کاری که در عراق انجام دادند نمونه ای از این نگرش است. آن ها از طریق سپر جزیره به عراق وارد شدند ولی در نهایت اقدامات مد نظر خود را انجام دادند. در لیبی نیز همین کار را انجام دادند. نیروی هوایی اردن و قطر و امارات در عملیات نظامی علیه لیبی شرکت کردند. بنابراین به نظر می رسد غرب می خواهد عرب ها را درگیر مسائل کنند.

این مانور تهدیدی علیه منافع ایران به حساب نمی آید؟

چرا؛ به نظر من غربی ها می خواهند این کشورها را برای تجاوزات احتمالی آماده کنند. تا اگر احیانا بخواهند برخوردی با جمهوری اسلامی ایران از طریق رژیم صهیونیستی داشته باشند، این کشورها را جلو بیندازند. به نظر می رسد این کشورها را برای اجرای چنین ماموریتی قانع کرده اند.

به نظر می رسد که این کشورها به لحاظ ساختار داخلی، خود را در وضعیت امنی نمی بینند. آیا مخاطب این رزمایش ها مردم خود این کشور ها نیز هستند؟

البته این مانور چون سنگین است، بیشتر برای آمادگی برای جنگ تمام عیار است. این رزمایش ها می تواند قدرت نمایی برای داخل نیز باشد اما در کنار این مانور ها، قرار است یک مانور پلیس نیز برگزار شود تا یک پلیس منطقه ای و نیروی امنیت منطقه ای تشکیل شود. احتمالا هدف این مانور سرکوب هرگونه تحرک داخلی خواهد بود. پیشنهاد دهنده این مانور رئیس پلیس امارات بود.

اما در رابطه با مانور نظامی که در حال حاضر در حال برگزاری است، باید گفت به نظر می رسد پیام این مانور واضح است. پیام این مانور متوجه نظام جمهوری اسلامی ایران است. امارات متحده عربی در حال حاضر در رابطه با ایران تلاش های تنش بر انگیزی انجام می دهد. مخصوصا بعد از سفر آقای احمدی نژاد به جزیره ابوموسی و اصرار جمهوری اسلامی ایران بر عدم گفت و گو در این خصوص به دلیل این که حاکمیت بر جزایر سه گانه از مسلمات حاکمیتی ایران است، اقدامات امارات شدت یافته است.

البته همه این تحرکات برای دو مسئله است. اول این که نتیجه گفت و گو های ایران و 1+5 را تحت الشعاع قرار دهند و دوم این که در مسئله سوریه به ایران فشار آورند. این ها از سرنگونی رژیم بشار اسد و یا ایجاد تزلزل جدی در این منطقه نا امید شده اند. مخصوصا امارات و قطر و عربستان سعودی به طور مستقیم با مسئله سوریه در ارتباط هستند. لذا هر بن بستی برای سوریه پیش‌ آید انعکاس منفی در خلیج فارس خواهد داشت.

به نظر شما واکنش منطقی و قاطع ایران در این زمینه چه می تواند باشد؟

من فکر می کنم بحث دیپلماسی بسیار مهم است. ما هنوز با قطر رابطه خوبی داریم. به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران از طریق فعال کردن دیپلماسی با دوحه، مسقط و کویت می تواند تاثیرگذاری مناسبی در این زمینه داشته باشد. حتی راه گفت و گو با امارات نیز هنوز باز است. این کشورها نگرانی هایی دارند ولی جمهوری اسلامی ایران با اقتداری که دارد، با برگه هایی که در اختیار دارد و با تلاش های دیپلماتیکی که می تواند انجام دهد، می تواند این تنش هایی که در حال حاضر در منطقه وجود دارد را به کمترین سطح خود برساند. این حالت تنشی که در منطقه وجود دارد، به نفع هیچ کس نیست. سفر آقای صالحی به کویت در تنش زدایی از منطقه موثر بوده است. من فکر می کنم راه ها و تلاش های دیپلماتیک مستقیم در رابطه با ریاض هم می تواند منجر به آرامش منطقه شود.

تهیه‌کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12