برگزاری مذاکرات در استانبول به نفع تهران است؟

دیپلماسی ایرانی: روابط ایران و ترکیه و تحولات این حوزه در روزها و هفته های گذشته توجه همه تحلیل گران سیاسی و بین المللی را به خود جلب کرده است. در مورد سیاست ترکیه در قبال سوریه و تاثیر آن بر روابط ایران و ترکیه با فیروز دولت آبادی، سفیر سابق ایران در ترکیه به گفتگو نشسته ایم که در زیر می خوانید:

ترکیه در ماههای اخیر به طور فعالی در مورد تحولات سوریه اتخاذ کرده است. هفته پیش نیز در نشستی در ترکیه حدود 70 کشور معارضین سوری را به رسمیت شناختند. با توجه به این تحولات، سیاست ترکیه در قبال سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر من سیاست ترکیه در قبال سوریه اشتباه است، امریکایی ها و اروپایی ها ترکیه را در این مسئله درگیر کرده اند که روابط این کشور را با همسایه های مهمی مثل ایران به هم بزنند. قطعا ترکیه به دلیل این موضع گیری در داخل هم دچار مشکل خواهد شد. به این دلیل که علویان ترکیه به ادعای دولت این کشور جمعیتی نزدیک به بیست میلیون نفر را تشکیل می دهند که با این سیاست های ترکیه موافق نیستند. انتخابات های ترکیه نیز قدرت علویان را در این کشور نشان می دهد. در انتخابات اخیر ترکیه نیز حدود بیست درصد آرا را به دست آوردند. علاوه بر این که احزاب دیگری هم هستند که از علویان حمایت می کنند ولی مانع ده درصدی را پشت سر نگذاشته اند.

به نظر می رسد نظامیان ترکیه نیز مخالف رویکرد ترکیه در سوریه هستند. آیا این مسئله درست است؟

بله؛ نظامیان نیز شدیدا مخالف رویکرد دولت هستند. به هر حال این سیاست غلط است و به نظر می رسد با شکست نیز مواجه شده است. به همین دلیل می بینیم که موضع ترکیه نسبت به شش ماه قبل نسبت به سوریه بسیار تعدیل شده است. اما غربی ها می خواهند این موضوع در ترکیه باقی بماند و نمی خواهند بگذارند که این مسئله مثلا در فرانسه پیگیری شود. به این دلیل که اگر ترکیه از این مسئله خارج شود، شکست غربی ها زودتر اتفاق می افتد. متاسفانه از نظر من این سیاست اشتباهی است که دولت ترکیه دنبال کرده و تا کنون نیز نتایج آن را دیده است.

آیا می توان گفت که رابطه ایران و ترکیه تحت تاثیر رفتارهای ترکیه در قبال سوریه تغییر کرده است؟

بله؛ قطعا سیاست تند ترکیه در مورد سوریه، خطای بزرگی از سوی ترکیه بود. ولی باید توجه داشت که رابطه ایران و ترکیه در سه سطح تعریف می شود. سطح دو جانبه که هیچ مشکلی ندارد و نباید مشکلی نیز در آن پیش آید. سطح منطقه ای که در آن ایران و ترکیه تنها در خصوص سوریه اختلاف نظر دارند که موضع ترکیه در قبال سوریه در ماه های اخیر تضعیف شده است. البته مسئله سوریه نباید مایه به هم خوردن رابطه ایران و ترکیه شود؛‌ چرا که موضع ترکیه در حال تضعیف است. اعراب از نظر ترک ها و حتی نو عثمانی ها خائنینی هستند که باعث فروپاشی عثمانی شدند و آن اقتدار عظیم را بر هم زدند. بنابراین رابطه ترکیه و اعراب رابطه ای است که به زودی بهبود پیدا نخواهد کرد. سطح سوم رابطه ایران و ترکیه نیز سطح مسائل بین المللی است. ترک ها در مسائل بین المللی در مرز مصوبات سازمان ملل حرکت می کنند و به هیچ وجه زیر بار تحریم های یکجانبه آمریکا نرفته اند.

باید دقت کرد که به هم زدن مسائل و روابط ایران و ترکیه باعث می شود آن ها در سطوح دیگر هم ناخواسته این تیرگی را دخیل کنند. هر کسی روابط دوجانبه ایران و ترکیه را تحت تاثیر مسئله سوریه به هم بزند، حتما به منافع ملی و امنیت ملی ایران ضربه خواهد زد و حتما ترکیه را وادار می کند که در مسائل منطقه ای و بین المللی مانند تحریم ها به سمت اتخاذ مواضع نزدیک تر به غرب حرکت کند.

به نظر می رسد اختلاف نظر ایران و ترکیه در مورد سوریه در مورد مکان مذاکرات 1+5 با ایران نیز خود را نشان داده است. علی رغم میل ترکیه ایران تا کنون از میزبانی ترکیه استقبال نکرده و حتی بغداد را به عنوان جایگزین پیشنهاد داده است. این رویکرد را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر من این رویکرد درستی نیست. برگزاری این اجلاس در ترکیه به نفع ایران است. به این دلیل که ترکیه قدرت مقاومت در مقابل درخواست های غیر معقول غرب را دارد. ترکیه کشوری است که استحکام قابل قبولی دارد. بردن مذاکرات به مکان دیگری که شرایط در آن قابل پیش بینی نیست، کار عاقلانه ای به نظر نمی رسد.

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12