ایران و پاکستان

آسیب شناسی دخالت سیاست زدگان در روابط خارجی ایران

اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم

حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رصد و ارزیابی سیر تحولات ماه های اخیر در روابط تهران با سایر کشورها و به ویژه همسایگان، گویای سرعت گرفتن روند قهقرایی در روابط خارجی کشورمان است. این یادداشت ناظر بر بررسی و تحلیل رفتارهای آن دسته از سیاست زدگان غیرمتخصصی است که بی توجه به شعارهای دولت های جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذشته همواره بدون برخورداری از دانش سیاسی در حوزه روابط خارجی کشور دخالت کرده و پیامدهای ناخوشایند و پرهزینه ای را به طور مشخص از ناحیه دو کشور پاکستان و افغانستان به مردم، کشور و نظام تحمیل کرده اند. 

ادامه مطلب

گزارش نشست مشترک انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مجمع گفتگوی ملی پاکستان

ایران و پاکستان؛ زمینه‌های همکاری و توسعه منطقه‌ای

نشست تخصصی «ایران و پاکستان؛ زمینه‌های همکاری و توسعه منطقه‌ای» در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ توسط انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مجمع گفتگوی ملی پاکستان، با سخنرانی ارشی سلیم هاشمی (استاد گروه مطالعات جنگ و صلح در دانشگاه دفاع ملی پاکستان)، نوذر شفیعی (دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، احمد اعجاز مالک (استاد روابط بین‌الملل دانشگاه قائد اعظم پاکستان) و جهانگیر کرمی (دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران) به صورت برخط برگزار شد.

ادامه مطلب

پکن اینجا هم می تواند نقش آفرینی کند

تنش ایران و پاکستان و کارت های دیپلماتیک چین

علی رضوان پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از حمله تلافی جویانه پاکستان، چین برای کاهش تنش ها شروع به ایفای "نقش سازنده" خود کرد. چهار روز بعد از این اتفاق، پکن اعلام کرد در ارتباط نزدیک با مقامات ایران و پاکستان است. وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، ایران و پاکستان را کشورهای دوست چین خواند و تاکید کرد که «چین متعهد به حفظ صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی است».

ادامه مطلب

با رعایت اصل حفظ موازنه

توسعه روابط با هند به تلافی کوتاهی های پاکستان

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در رابطه‌ با تحولات و روابط بین ایران و پاکستان باید به این موضوع اشاره کرد که جنگ بین ایران و پاکستان به‌عنوان دو کشور مسلمان عملاً برنده‌ای نخواهد داشت اما می‌توان با تدابیری اقدام به موازنه‌سازی در روابط بین ایران و پاکستان و اصلاح رفتار پاکستان کرد که مهم‌ترین مؤلفه آن توسعه روابط بین ایران و هند است.

ادامه مطلب

در نشست هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه با خبرنگاران

کنعانی: عراق با اجرای کامل توافقنامه امنیتی می تواند نگرانی های ایران را رفع کند

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهاراتی که مقامات عراقی علیه ایران بعد از حمله موشکی به اربیل در اقلیم کردستان انجام دادند، گغت: «روابط ما با دولت عراق روابط قوی، دوستانه، برادرانه و مستحکمی است. تماس های ما با دولت عراق مستمر و حتی روزانه برقرار بوده است. اظهارات مقامات دولت عراق را شنیدیم و دیدگاه های خود را نیز، هم به صورت رسانه ای و هم تماس های دوجانبه، مطرح کرده ایم. روابط ما با دولت عراق در چارچوب روابط دو جانبه پیش خواهد رفت. ما بر ضرورت اجرای کامل توافقنامه امنیتی میان دو کشور و تامین نیازها برای رفع نگرانی های امنیتی جمهوری اسلامی ایران تاکید داریم. این دیدگاه روشن ماست و می تواند با اجرای جزئیات تواقفنامه نگرانی ها رفع شوند.»

ادامه مطلب

حملات موشکی اخیر و شرایط منطقه

ابهام در دیپلماسی ارتباط با همسایگان

قاسم محبعلی می گوید: ایران بعد از هفتاد سال روابط دوستانه وارد مناقشه با پاکستان شده و با عراق که به نظر می‌رسید متحد ایران باشد وارد چالش شد. دیگر این روابط، حداقل روی کاغذ چنین نخواهد بود.

ادامه مطلب

توافق در تنش‌زدایی

ایران به فکر ترمیم روابط با پاکستان و عراق افتاده است

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: تهران و اسلام آباد با توجه به آنچه رخ داده است؛ براین نظرند که نمی‌بایست تنش را بیش از این کش داد؛ همانگونه که اکنون تهران تلاش می‌کند روابط آسیب‌دیده با بغداد و کردستان عراق را در پی حمله موشکی به اربیل به نقطه بازسازی برگرداند. این هر دو لازم است بیش از هرچیز از تشویق‌های تحریک آمیز عوامل بیرونی خود را دور کرده و بر ضرورت حفظ روابط تاریخی خود که برخاسته از ارزش‌های دینی مشترک؛ ملاحظات امنیتی مشترک و نیز دغدغه‌هایی که هریک در روابط خارجی خود با دیگر دولت‌های منطقه‌ای و جهانی دارند، پافشاری کنند.

ادامه مطلب

خطایی استراتژیک در ژئوپلیتیک بحران زده

اولویت دیپلماسی بر راه حل نظامی

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با وجود کاستی ها در سیاست های چهار دهه گذشته، ما به عنوان ایران در بحران غزه نشان دادیم که در مدار عقلانیت قرار گرفته ایم و بازیچه دیگران نشده ایم. به نظر می رسد با وجود زخم و صدمه ای که غرور ملی ایران و ایرانیان خورده است، تنها و تنها راه نجات کشور باید تداوم و تثبیت نگاهی باشد که در قبال بحران غزه اتخاذ شد.

ادامه مطلب

ظهور گروه ها و تعاملات جدید تروریستی در پاکستان و الزامات صیانت از منافع و امنیت ملی

مؤلفه های نوظهور ضد امنیتی در خاک بلوچستان

حسن محسنی فرد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همچنین برخی ناظران استفاده گروه های مسلح بلوچ از شیوه های انتحاری (تروریسم انتحاری) در مبارزات خود را از ارتباط آنها با نیروهای تحریک طالبان متاثر دانسته اند، گرچه بلوچ ها آن را رد می کنند. 

ادامه مطلب

ایران از ناتوانی پاکستان در سرکوب اختاپوس بنیادگرایی و تروریسم متاثر است

آتش در خانه همسایه

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی سال های اخیر حسن هم جواری از سوی ایران در قبال پاکستان با انجام اقدماتی نظیر هدایت خط لوله صلح تا نقطه صفر مرزی، فراهم کردن امکانات صادرات برق، عدم تعدی به خاک این کشور با وجود حملات تروریستی متعدد از آن سوی مرزها از طرف ایران، نسبت به این کشور ادا شده است.

ادامه مطلب

فقط توافق تهاتر کافی نیست

درباره چگونگی گسترش روابط ایران و پاکستان

دو کشور برای بهبود مبادلات بازرگانی بهتر است موافقتنامهٔ تجارت ترجیحی که در سال ۲۰۰۶ میانشان منعقد شده است را به منظور زمینه سازی برای انعقاد پیمان تجارت آزاد، گسترش دهند.

ادامه مطلب

روابط تهران ـ اسلام آباد با چالش های جدی مواجه است

ایده آل ها و واقعیت های روابط ایران و پاکستان

حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه تمایل و ترجیح پاکستان برای فراهم کردن بستر لازم برای سرمایه گذاری کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به مثابه رقبای جدی تهران در حوزه تجارت خارجی و درمقابل، عدم تمایل طرف پاکستانی برای همکاری عملی در جهت اجرای کامل مفاد توافقنامه های پیشین با جمهوری اسلامی به بهانه تحریم ها، مشخص نیست که چرا مقامات سیاسی و اقتصادی نظام همچنان بر لزوم اجرای این توافقات، برگزاری همایش های مشترک اقتصادی بدون دستاوردهای ملموس و تأکید می کنند.

ادامه مطلب

کشورهای همسایه بین صلح و درگیری

جنگ آب، از هامون تا نیل

دریاچه هامون اکنون تقریبا کامل خشک شده است. یکی از دلایل خشکسالی: آب رودخانه هیرمند به طول بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر در همسایگی افغانستان که به دریاچه هامون می ریزد، در سمت افغانستان پشت سدها متوقف می شود. قرار بود یک توافقنامه از سال ۱۹۷۳ استفاده از آب هیرمند را تنظیم کند. با این حال، در جریان گرمایش زمین، افغانستان نیز تحت تأثیر خشکسالی قرار دارد. آخرین پروژه سدسازی که در سال ۲۰۲۱ تکمیل شد، برق و آبیاری استان نیمروز را فراهم می کند.

ادامه مطلب

اسلام آباد انتظار تغییرات بسیاری است

نگاه منفعتی پاکستان از توافق ایران و عربستان

مایکل کوگلمن، مدیر موسسه جنوب آسیا در مرکز ویلسون، در توئیتی نوشت: این آشتی بین ایران و عربستان سعودی، تحت حمایت چین، قوی سیاه، شگفت‌انگیز و نقطه عطف نادری در روابط بین‌المللی است. روابطی که در سراسر جهان، از جمله در جنوب آسیا، به ویژه در پاکستان  که رقابت ایران و عربستان سعودی به شدت خود را نشان داده است، بازتاب های عمده ای خواهد داشت.

ادامه مطلب

در راستای اصل گسترش روابط با همسایگان

عواملی که ایران و پاکستان را به هم نزدیک می کند

ناصر پورحسن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست همسایگی، پاکستان در شرایط پیش رو، نقش ویژه‌ای برای جمهوری اسلامی دارد. در مسیر روابط ایران با پاکستان از یکطرف ظرفیت ها و فرصت های ویژه ای وجود دارد و از طرف دیگر موانع و محدودیت هایی حاکم است؛ که البته سیاست همسایگی می‌تواند با فعال‌سازی ظرفیت‌ها، هزینه‌ها و موانع را کاهش دهد و فرصت آفرینی کند. 

ادامه مطلب

لزوم تحول در روابط استراتژیک با ترکیه و پاکستان

آشفتگی در رابطه با همسایگان توجیه ندارد

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الآن بعد از گذشت این همه سال از حمله امریکا به افغانستان و عراق و سقوط حکومت های طالبان و رژیم بعث در این دو کشور، حالا که افغانستان با ساخت و پاخت امریکا حکومت مجددا به دست طالبان افتاده و در عراق آشوب جای ثبات را گرفته است، می طلبد تجدید نظر جدی در سیاست همسایگی داشته باشیم.‌ 

ادامه مطلب

توازن میان شرق و غرب باید حفظ شود

چشم‌اندازِ راهبرد جدید سیاست خارجی ایران

حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قالب برجام در حال حاضر، بستر بالقوه‌ای برای تنش‌زدایی از روابط میان ایران و غرب است. اما عدم استفاده از این بستر و یا کانال‌های مشابه سبب می‌شود کارکرد مخالف آن فعال شود و با تنش‌زایی فزون‌تر، سطح تنش‌های میان ایران و غرب را بیش از پیش کند. این مسئله زمانی بغرنج‌تر می‌شود که مکانیسم ماشه از طرف یکی از دول اروپایی فعال شود و تحریم‌های سازمان ملل برگردد. آن زمان بسترهای ایجاد شده از مسیرِ راهبردهای خرد و کلان سیاست خارجی، به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت و عملاً فرصت‌های پیش آمده را به زمین سوخته تبدیل خواهد کرد.

ادامه مطلب

در کنار تقویت روابط با اوراسیا و احیای کریدورهای ترانزیتی شمال - جنوب و شرق - غرب

گسترش روزافزون روابط با آسیای میانه، مهمترین دستاورد دولت رئیسی

سید علی موسوی خلخالی می نویسد: احیای کریدورهای شمال – جنوب و شرق – غرب که وارد فاز اجرایی شده و باید گسترش یابد اتفاق بسیار میمونی است که می تواند در تقویت جایگاه منطقه ای ایران بسیار موثر باشد. انتقال کالا میان قطر و امارات متحده عربی از طریق ایران با ترکیه، تقویت روابط با کشورهای اوراسیا و اتصال بنادر جنوبی ایران به مرزهای شمالی ایران از جمله آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و از سمت شرق با کشورهای آسیای میانه، همچنین انتقال کالا میان پاکستان و ترکیه از طریق ایران می تواند مزایای اقتصادی بسیاری داشته باشد و از تحمیل بار سنگین تحریم ها بر کشور نیز بکاهد. گسترش روابط با همسایگان از جمله آسیای میانه و قفقاز دستاورد مهمی است که دولت سیزدهم با جدیت و پیگیری به آن دست یافته است و باید برای حفظ و تداوم آن تلاش کند.

ادامه مطلب

ایران و ناگزیری های مواجهه با طالبان

شیعیان طرفدار ایران در افغانستان سیستماتیک هدف قرار می گیرند

حامد کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی هفته های گذشته حملات متعددی به اقلیت شیعه و صوفیان سنی که میانه رو و در برخی وجوه با شیعیان اشتراکاتی دارند در پایتخت در مرکز کشور، در مزار شریف و کندوز در شمال کشور و در هرات در غرب افغانستان صورت گرفت. این حملات صدها کشته و زخمی در پی داشت و خونبارترین حملات به مراکز مذهبی بعد از به قدرت رسیدن طالبان محسوب می شود. داعش مسئولیت همه این حملات را بر عهده گرفت. شیعیان افغان که تشکیل دهنده لشکر "فاطمیون" هستند و در تامین اهداف نظامی ایران خاصتا در کشور سوریه نقش بسزایی داشته اند در افغانستان هدف قرار گرفته اند و در حال کشتار سیستماتیک قرار دارند. 

ادامه مطلب

مسکو از شریک خود کمک بیشتری می گیرد

الگوی ایران برای روسیه در دور زدن تحریم ها

در هفته گذشته، این خبر منتشر شد که احتمال دارد، روسیه به تجربه متحد خود که بیش از چهل سال تحت اعمال تحریم های غرب قرار دارد، نگاه کند، زیرا خود مسکو تقریبا در هر بخش از اقتصاد با محدودیت های بی سابقه ای مواجه شده است.

ادامه مطلب

شهباز شریف، میراث دار کشوری با مشکلات متعدد داخلی و خارجی

امید اسلام آباد به کمک کشورهای عربی

عمران خان پس از برکناری از نخست وزیری به سرمایه گذاری روی موضوع دشمنی با آمریکا ادامه خواهد داد و با تبلیغات تلاش خواهد کرد خود را قربانی آمریکا معرفی کند. هرچند ارتش پاکستان این موضوع را تکذیب کرده است ولی عمران خان همچنان بر آن اصرار دارد و به عبارتی، همان راهی را خواهد رفت که دونالد ترامپ پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پیش گرفت. به این ترتیب تنش و درگیری بین عمران خان و رقبایش ادامه پیدا خواهد کرد. 

ادامه مطلب

ایران و چین در معرض یک تهدید مشترک

اعلام جنگ بلوچ‌های پاکستان به چین

در حالی که پاکستان و ایران با ناآرامی های فزاینده ای که از جانب گروه های شبه نظامی افغانستان آب می خورد، دست و پجه نرم می کنند، ارتش جدایی طلب بلوچستان (BLA) به حضور چین در منطقه بلوچستان و کانون منافع اقتصادی چین در پاکستان اعلام جنگ داده است. 

ادامه مطلب

تنش در مسیر منافع امریکا

روابط آشفته طالبان با ایران و پاکستان یعنی بی ثباتی ادامه دارد

حوادثی که اخیرا بین پاکستان و افغانستان از یک سو و ایران و افغانستان از سوی دیگر ایجاد شده نشان دهنده وجود برنامه ای برای از بین بردن هر گونه فرصت برای برقراری ثبات در افغانستان است. اگر روابط افغانستان با دو همسایه بزرگش یعنی پاکستان و ایران متشنج شود، این کشور به سمت بی ثباتی بیشتر پیش خواهد رفت که به نفع هند و راهبرد آمریکا است که نمی خواهد چین از خلاء ایجاد شده در افغانستان برای گسترش نفوذ خود در این کشور و سرمایه گذاری در آن استفاده کند. 

ادامه مطلب

قطارسریع السیر جدید شرقی، برای ارتباط آسیا و اروپا در قرن

خط آهن استراتژیک ایران - ترکیه - پاکستان

این خط آهن با توجه با اتصال آن به خطوط آهن کشورهای اروپایی، رویدادی بسیار مهم در عرصه اقتصادی هر سه کشور به شمار می رود و به گسترش پیوندهای اقتصادی و دیپلماتیک بین پایتخت های این سه کشور کمک خواهد کرد. بازرگانان هر سه  کشور می توانند با استفاده از این خط آهن که درحال حاضر فقط به حمل و نقل کالا اختصاص دارد به مبادلات تجاری خود وسعت ببخشند. این طرح در واقع بخشی از طرح بزرگ دولت چین تحت عنوان یک جاده یک کمربند محسوب می شود که دولت چین برای توسعه تجارت با این سه کشور و کشورهای اروپایی آن را به اجرا در آورده است.  

ادامه مطلب

اقتداری که امروز ایران دارد

انقلاب اسلامی ایران، قربانی تروریسم قومی - مذهبی در میان دو همسایه شرقی!

محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تو اما امروز ببین، جوش و خروش عراقی را، مختارها و زیدبن علی های یمن و شیعه عاقل لبنانی را و ایران مقتدر حامی را! اینانند یاران مستقیم خدا، آنها که امروز بار دیگر زر و زور را به محکمه تاریخ برده اند، صدها جان می دهند و یک جان از دشمن می گیرند و هراسناک تر از همیشه شده اند! شیعه آیا هراسناک شده است! چه کسی این هراس را بر ذهن و خیال خالی جمعی خارجی افکنده؟! امروز، نرمش طالبان را در مقابل شیعیان افغانستان را هم اگر باور کنیم، این همه نرمش ایرانی را چی کسی باور کند؟! 

ادامه مطلب

غرب تعمدا خود را فریب می دهد

اول پاکستان هسته ای شد بعد ایران

کمک های اولیه سرنوشت ساز برای برنامه هسته ای ایران از طرف آلمان و سوئیس بود. آمریکا و احتمالا اسرائیل بیهوده علیه آن مبارزه کردند.

ادامه مطلب

واقعیت ها و وضعیتی که باید درک شود

چالش های امپراطور شدن ایران

ایران زمان امپراطوری پارس نیست و منابع اقتصادی و نظامی لازم برای تبدیل شدن به یک هژمون را ندارد. بدون چنین ظرفیتی، ایران فرصت اندکی برای تحت فشار گذاشتن سایر کشورها و وادار کردن آنان به همراهی با تهران و پیروی از خود را دارد.

ادامه مطلب

بندری که مثل هند به آن می نگرد

چابهار، دروازه ازبکستان برای ارتباط با جهان خارج

بختیار مصطفیف، معاون موسسه دولتی آسیای مرکزی ازبکستان گفت کشورش برای توسعه دسترسی خود، طرح توسعه بندر چابهار را طرحی مهم و راهبردی می داند. حدود ۸۰ درصد تجارت خارجی ازبکستان از طریق شمال آسیای مرکزی و روسیه صورت می گیرد، در نتیجه درسترسی تاشکند به خلیج فارس برای ازبکستان بسیار سودمند خواهد بود. در ضمن کشورهای جنوب آسیا، با حدود دو میلیارد جمعیت با رشد اقتصادی قابل ملاحظه در حال پیشرفت هستند و تجارت با کشورهای این منطقه برای ازبکستان از اهمیت فراوانی برخوردار است. 

ادامه مطلب

لزوم اصلاح رفتارها و رویکردها

چرا ترکیه موفقتر از ماست؟/ تکیه به روسیه به ضررمان تمام شده است

صادق ملکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: ترکیه سیاست ایدئولوژیکی و بسته ندارد و با توجه به شرایط و ظرفیت خود سیاست گذاری و منافع خویش را تامین می کند‌. آنکارا در حالی که عضو ناتو است با مسکو نرد عشق بازی می کند و در حالی که اس ۴۰۰ دریافت می کند، کریمه را به رسمیت نشناخته در مورد اوکراین هم در کنار غرب ایستاده است. این درحالی است که روسیه همچنان از شرکای اصلی آنکارا در مبادلات اقتصادی محسوب می شود. در ارتباط با ایران نیز همانگونه که آنکارا بیشترین منافع را از جنگ میان ایران و عراق برد، در موضوع هسته‌ای هم بیشترین سود حاصل این کشور در ابعاد مختلف شده است. این در حالی است که ترکیه در بهترین شرایط، ایران را رقیب خود می داند و عامل اصلی تحریکات پان ترکیسم نیز آنکارا  بوده است.

ادامه مطلب

مهره چینی های جدید تهران در برابر رقبا

ایران متحدان خود را در افغانستان آماده می کند

ایران بلافاصله پس از روی کار آمدن طالبان در کابل، تأمین سوخت افغانستان را از سر گرفت تا دست کم در روابط خود با حاکمان جدید افغانستان تنش ایجاد نشود. اما با شروع درگیری های دره پنجشیر، رسانه های ایران ارتش پاکستان را به کمک به طالبان در حمله به این منطقه محکوم کردند. این اتهام ابتدا در حد گزارش های رسانه ای بود؛ اما چند روز بعد یکی از نمایندگان مجلس، این اتهام را دوباره تکرار و حتی پاکستان را به استفاده از جنگجویان چچنی بازگشته از جنگ داخلی سوریه در حمله به پنجشیر متهم کرد.

ادامه مطلب