مطالب مرتبط با کلید واژه

عربستان سعودی


رویکردهای ژئوپلتیکی جدید عربستان
چهار رویکردی که ریاض برای تحول در دیپلماسی خود پیش گرفته است

رویکردهای ژئوپلتیکی جدید عربستان

هدف عربستان سعودی از این توافق‌ها و جهت‌گیری‌ها ترسیم مجدد حضور خود در نقشه ژئوپلیتیکی‌ای است که در جهان به‌ویژه در خاورمیانه در حال شکل‌گیری است. این توافق‌ها را می‌توان تلاشی برای دستیابی به «کمربند امنیتی» از طریق تقویت گفت وگو با قدرت‌های مختلف منطقه‌ای در خاورمیانه و جنبش‌های قدرتمندی مانند حوثی‌ها دانست.

ادامه مطلب
تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران
تشییع نفوذ واشنگتن در منطقه

تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران

توافق عربستان – ایران با حمایت چین چیزی جز تشییع نفوذ آمریکا در شرق جهان عرب نیست. نفوذی که  مستقیما وارد مرحله مرگ مغزی شد بعد از این که آمریکایی‌ها در پی حمله به عراق در مخمصه گیر افتادند. به این ترتیب آمریکایی‌ها شکست خوردند و طرح خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران تبدیل شد.

ادامه مطلب
امریکا به صرف عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل به دام نیفتد
هشدار تایم به واشنگتن

امریکا به صرف عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل به دام نیفتد

بن سلمان این اواخر از خود چهره انعطاف‌پذیرتری نشان داده و بر سازش به جای درگیری تاکید گذاشته است. سعودی‌ها روابط خود را با قطر از سر گرفته و با ایران هم عادی سازی کرده‌اند، ضمن آنکه به آتش بسی با حوثی‌ها هم دست یافته اند. اما هیچ‌کس نمی‌تواند با اطمینان ادعا کند که این تغییر رویکرد، پایدار بماند و این ریسک وجود دارد که تضمین امنیتی ایالات متحده ممکن است محمدبن سلمان را به همان رویکرد پیشین بازگرداند. دولت بایدن در تلاش برای تحقق صلح بین اسرائیل و عربستان سعودی باید بسیار دقیق و محتاط عمل کند. در غیر اینصورت، ممکن است در این فرآیند به دام افتد.

ادامه مطلب
بوی جنگ جهانی سوم
پاییز اسرائیل بهار فلسطین است

بوی جنگ جهانی سوم

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ جهانی سوم فعلا مدیریت شده در ابعاد منطقه ای ممکن است گسترش یابد و فرصت گسترش بهتر از ادامه مزمن گونه نه جنگ نه صلح است. قطعا کلید اصلی در دستان مثلث ترکیه، ایران و عربستان است. بی شک در این برهه نشست اضطراری در استانبول در حالی که نشست های ناتو، اروپا و غرب در جریان است، را می طلبد. 

ادامه مطلب
عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان چقدر شدنی است؟
یادآوری موانع موجود

عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان چقدر شدنی است؟

به رغم سخنان ولیعهد سعودی که ظاهرا در چارچوب سوق دادن طرف اسرائیلی و آمریکایی به دادن امتیازات بیشتر به عربستان مطرح شده، به نظر می رسد روند عادی سازی روابط بین ریاض و تل آویو به علت معادلات پیچیده سیاسی و ژئوپلتیک که حاکم بر این پرونده است، روندی طولانی و پیچیده خواهد بود. 

ادامه مطلب
اهداف و منافع عربستان با ایران همسو نیست
گام‌های بلند برای رسیدن به جاه‌طلبی‌های بزرگ

اهداف و منافع عربستان با ایران همسو نیست

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنها تهدید متوجه جمهوری اسلامی ایران توسعه پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط عربستان و سایر کشورهای عربی و اسلامی با رژیم اسرائیل نیست؛ عربستان جدید موقعیت پرستیژی و راهبردی ایران را نیز مورد تهدید قرار داده است و چنانکه تمهیدات جدی برای هماوردی و مهار آن اندیشیده نشود، کشورمان در آینده ای نه چندان دور جایگاه و اهمیت کلیدی و در نتیجه قدرت چانه زنی خود در منطقه را از دست خواهد داد و به بازیگری منفعل و تماشاگر تحولات تبدیل می شود. 

ادامه مطلب
ناسیونالیسم جدید عربستان سعودی
نقشه های ژئوپلتیکی هدفمند محمد بن سلمان

ناسیونالیسم جدید عربستان سعودی

برنارد هایکل و سید رحمان موسوی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با قضاوت بر اساس اقدامات اخیر MBS در سیاست خارجی – مانند واداشتن چینی ها به میانجیگری در مناقشه او با ایران و ایالات متحده برای انجام همین کار با اسرائیل – او مطمئناً چشم انداز ژئوپلیتیکی هدفمندی را دنبال می کند و دور نیست که به همه اش برسد.

ادامه مطلب
کشورهای عربی به دنبال سامانه های ضد پهپادی
اقداماتی که قطر، عربستان و امارات انجام داده اند

کشورهای عربی به دنبال سامانه های ضد پهپادی

از آنجا که پهپادهای مدرن عموماً توسط رادارهای پدافند هوایی، که در اصل برای شناسایی هواپیماهای بزرگ و سریع طراحی شده اند، غیرقابل شناسایی هستند، کشورهای عربی منطقه به تازگی و به ویژه پس از آسیب هایی که برخی از این کشورها مانند عربستان و امارات طی چند سال گذشته متحمل شدند، به فکر یافتن سامانه هایی برای شناسایی و مقابله با این پهپادها افتاده اند.

ادامه مطلب
ما و تجربه اقتصادی عربستان
ضرورت های بازخوانی رشد یک کشور نفتی

ما و تجربه اقتصادی عربستان

حجت میرزایی در یادداشتی می نویسد: نرخ رشد اقتصادی خیره‌کننده و کم‌نظیر عربستان در دهه اخیر همچنان با آهنگی شتابان ادامه دارد. این نرخ در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹ درصد و در شش‌ماهه اول سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۱ درصد رسیده است. اقتصاد عربستان البته از ۱۹۶۰ به این سو یعنی در شش دهه گذشته در بیشتر سال‌ها نرخ رشد مثبت داشته است؛ اما برخلاف سه دهه اول این دوره که رشد اقتصادی بیشتر وابسته به تولید و صادرات انبوه نفت خام بوده، از دهه ۱۹۹۰ سرمایه‌گذاری صنعتی از جمله در صنایع پتروشیمی مورد توجه قرار گرفت.

ادامه مطلب
پخت و پزهای پشت پرده بن سلمان و بایدن
اسرائیل امتیاز عملی به فلسطینیان در قبال عادی سازی روابط با عربستان نخواهد داد

پخت و پزهای پشت پرده بن سلمان و بایدن

این روزها محافل رسانه ای از دو توافق همزمان بین عربستان و آمریکا و نیز رژیم صهیونیستی و ایالات متحده در راستای توافق عادی سازی خبر دادند. به موازات مطرح شدن توافق ریاض – واشنگتن درباره تعهد نظامی، هسته ای شدن عربستان و مهم تر از آن موضوع کشور فلسطینی در سوی دیگر اخباری دال بر این طرح شده که بایدن و نتانیاهو بر «راه‌حل دو دولت» در مسئله فلسطین به توافق رسیده اند، کما اینکه رسانه‌های صهیونیستی در گزارش‌هایی به نقل از منابع آگاه اعلام کردند که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و رئیس‌جمهور آمریکا، اصولی کلی برای حل مسئله فلسطین را پذیرفته و بر راه‌حل دو دولت تأکید دارند.

ادامه مطلب
تاثیر کوریدور هند - خاورمیانه - اروپا بر کانال سوئز
مصری ها نگرانند

تاثیر کوریدور هند - خاورمیانه - اروپا بر کانال سوئز

این پروژه که واشنگتن حامی آن است رقیب جدی پروژه کمربند ـ جاده یا راه ابریشم جدید چین دانسته می‌شود که ۱۰ سال پیش مطرح شده است. کریدور تازه شامل دو مسیر جدا از هم می‌شود که یکی هند را به دریای عمان و دیگری دریای عمان را به اروپا متصل می‌کند.

ادامه مطلب
آشتی عربستان و ایران و تعویق اختلافات
در حالی که دو کشور هنوز در رقابت هستند

آشتی عربستان و ایران و تعویق اختلافات

اختلاف تهران و ریاض بسیار عمیق است و بعید است که مذاکرات پنج روزه با نظارت چین آن را برطرف کند؛ زیرا هر یک از آنها دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به منطقه دارند و نقشه روابط آنها بسیار متناقض است.

ادامه مطلب
از خاشقچی تا رونالدو؛ درس‌هایی از باز طراحی برند ملی توسط عربستان سعودی
بازخوانی چرایی وقوع تحولات شگرف سیاسی و فرهنگی

از خاشقچی تا رونالدو؛ درس‌هایی از باز طراحی برند ملی توسط عربستان سعودی

نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دهه‌های گذشته حاکمان سعودی در سایه استقلال مالی حاصل از درآمد نفتی بدون توجه به تغییرات نسلی و اجتماعی کشورشان به پادشاهی سنتی خود مشغول بودند، در نتیجه این کشور سال‌ها از سوی رهبران مذهبی وهابی به شکل سنتی و از طریق قوانین سختگیرانه اجتماعی اداره می‌شد که نتیجه آن شکل‌گیری تصویری مخدوش و بدوی از عربستان و بلکه جهان اسلام در افکار عمومی جهان بود.

ادامه مطلب
بازی سیاسی یا اختلاف جدی؟!
اولین سفر

بازی سیاسی یا اختلاف جدی؟!

سفر نایف بن بندر السدیری به کرانه باختری پس از آن انجام می‌شود که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی هفته گذشته گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به توافقی برای عادی سازی روابط بین دو طرف در جریان است. اما مقامات آمریکایی اشاره کرده‌اند که عادی سازی روابط هنوز دور از دسترس است زیرا انتظار می‌رود که شامل توافق دفاعی با واشنگتن و برنامه هسته‌ای غیرنظامی برای عربستان سعودی باشد. از جمله مسائلی که باید حل و فصل شود، مساله فلسطین و درخواست برای احیای روند صلح است که منجر به راه حل دو دولتی می‌شود.

ادامه مطلب
خاورمیانه جدید: نفت، هوش مصنوعی و «استبداد مصلحت گرا»
ثروتمندان عرب می خواهند خاورمیانه را عوض کنند

خاورمیانه جدید: نفت، هوش مصنوعی و «استبداد مصلحت گرا»

مجله انگلیسی اکونومیست با عکسی از آسمان‌خراش‌های کاملاً جدید با عنوان «خاورمیانه جدید، وعده‌ها و خطرات» روی جلد خود به موضوع دگرگونی‌ها و تغییرات عمیق در این منطقه چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی اختصاص داده است. عنوان یکی از مقالات این موضوع این است: «کشورهای خلیج فارس می‌خواهند خاورمیانه را به تصور خود تغییر دهند».

ادامه مطلب
دور تازه یورش ها به مسجدالاقصی همزمان با آغاز تعطیلات اعیاد یهودی
عربستان واکنش نشادن داد

دور تازه یورش ها به مسجدالاقصی همزمان با آغاز تعطیلات اعیاد یهودی

دور تازه ای از یورش شهرک‌نشین‌ها به مسجدالاقصی همزمان با آغاز تعطیلات اعیاد یهودی از روز یکشنبه آغاز شده که دیروز دوشنبه هم ادامه داشت. از صبح یکشنبه، ده‌ها شهرک نشین افراطی تحت حمایت شدید نیروهای اشغالگر رژیم صهیونیستی در قدس اشغالی، در پاسخ به فراخوان‌ها برای یورش به مسجد الاقصی در تعطیلات سال نو یهودیان، به صحن‌های مسجد الاقصی یورش بردند. خبرگزاری فلسطینی «وفا» روز یکشنبه تعداد شهرک نشنیان را حدود ۴۳۰ نفر تخمین زد. خبرگزاری فلسطین الیوم هم به نقل از برخی منابع بومی در شهر قدس گزارش داد، اشغالگران تدابیر شدیدی را در اطراف مسجد الاقصی اعمال کرده و مانع ورود نمازگزاران، شهروندان فلسطینی و دانش‌آموزان به داخل آن شده و مدرک شناسایی و کیف‌های دانش‌آموزان را با دقت بررسی کردند.

ادامه مطلب
سعودی ها باید از سوء استفاده سیاسی منابع نفتی خود داری کنند
سرمقاله نیکی ژاپن

سعودی ها باید از سوء استفاده سیاسی منابع نفتی خود داری کنند

کشورهای تولید کننده نفت خام باید به این نتیجه برسند که سوء استفاده سیاسی از منابع باعث تسریع در دور شدن کشورها مصرف کننده از نفت خام خواهد شد. امیدواریم که عربستان سعودی جایگاه خود به عنوان نماینده قابل اعتماد کشورهای تولید کنندنفت خام حفظ کند و از طریق گفت وگو با کشورهای مصرف کننده همچنان نقش محوری را در ثبات بازار نفت خام داشته باشد. این اقدام عربستان سعودی بدون شک سود این کشور را به حداکثر خواهد رساند. 

ادامه مطلب
راه نه چندان آسان دو «بی»
شرط و شروط ریاض و واشنگتن برای همدیگر و مسیر پیش روی عادی سازی

راه نه چندان آسان دو «بی»

با وجود آنکه طی روزهای اخیر اخبار متعددی دال بر عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی با میانجی‌گری ایالات متحده آمریکا مخابره شده است، اما بی‌شک تمام تحلیلگران بر این گزاره متفق القول هستند که مسیر پیش رو، نه برای ریاض، نه برای تل آویو و نه برای واشنگتن مسیر چندان آسانی نخواهد بود و بن سلمان، بنیامین نتانیاهو و جو بایدن باید با مشکلات، چالش‌ها و موانع بسیاری دست و پنجه نرم کنند. به خصوص دو «بی» (بن سلمان و بنیامین نتانیاهو) بیش از هر کسی درگیر این چالش ها خواهند بود.

ادامه مطلب
از «خاورمیانه جدید» رایس تا «خاورمیانه جدید» بی‌بی
تغییر ادبیات و رفتار سیاست خارجی تهران!

از «خاورمیانه جدید» رایس تا «خاورمیانه جدید» بی‌بی

۱۹ اسفند سال گذشته با امضای بیانیه سه‌جانبه پکن بین جمهوری اسلامی ایران، پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین، این گزاره تحلیلی شکل گرفت که سعودی‌ها بین دوگانه «ریاض‌–‌تهران» یا «ریاض‌–‌تل‌آویو»، اولی را برگزیده و احتمالا دیگر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل موضوعیت ندارد. در این خوانش، تصور و پیش‌فرض آن بود که روند سیاسی «ریاض‌–‌تهران» در برابر روند دیپلماتیک «ریاض‌–‌تل‌آویو» قرار دارد و انتخاب هر‌کدام به معنای کنار‌رفتن دیگری است.

ادامه مطلب
عربستان هسته ای، ایران هسته ای
نگاهی به تلاش ها برای عادی سازی روابط  ریاض – تل آویو

عربستان هسته ای، ایران هسته ای

گر آن طور که ترامپ و نتانیاهو، پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط اسرائیل با بحرین و امارات متحده عربی و در ادامه مراکش و سودان را «معامله قرن» خواندند، حالا بایدن به دنبال جوش دادن «معامله بزرگ قرن» در سایه عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل است. به باور توماس فریدمن، روزنامه‌نگار آمریکایی نزدیک به بایدن، «چنین توافقی بین ریاض و تل آویو حتی بزرگ‌تر از پیمان صلح کمپ‌دیوید بین مصر و اسرائیل است؛ زیرا عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی که مقدس‌ترین شهر‌های جهان اسلام یعنی مکه و مدینه در آنجاست، راه را برای صلح بین اسرائیل و با دیگر کشورهای این جهان (اسلام)، از‌جمله کشور‌های مهمی مانند اندونزی و شاید حتی پاکستان هموار می‌کند.» با این بینش، فریدمن یقین دارد که دارد که عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان یک میراث مهم سیاست خارجی برای بایدن خواهد بود.» 

ادامه مطلب
دنیای جدید در حال شکل گیری است
شرکای جدید نظم جهانی

دنیای جدید در حال شکل گیری است

غسان شربل می نویسد: اجلاس سران گروه ۲۰ در دهلی نو نشان داد جهان در حال عبور از دوره انتقالی مملو از چالش های ژئوپلتیک و رقابت های اقتصادی در نبردی آشکار است. حضور نداشتن سران روسیه و چین و حضور چشمگیر سه بازیگر یعنی آمریکا، هند و عربستان پیام هایی با خود داشت. 

ادامه مطلب
شک و تردیدهای کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل
عربستانی ها به امریکا اعتماد ندارند

شک و تردیدهای کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل

به نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.

ادامه مطلب
گرگ و میش صلح
عربستان در توافق با یمنی ها جدی است؟

گرگ و میش صلح

اگر چه در ظاهر امر ریاض و حتی واشنگتن مشتاق به توافق با یمنی ها و تداوم آتش بس هستند، اما تحلیلگران دورنمای چندان مثبتی را برای برقراری صلح دائمی در یمن و ایجاد بستر برای گفت وگوهای یمنی – یمنی متصور نیستند. به عقیده ناظران با توجه به شرایط کنونی و از آنجایی که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و هنوز در شرایط مبهم و صدالبته شکننده ای قرار دادامکان وقوع هر سناریویی، حتی بازگشت به میدان جنگ وجود دارد. در مقابل برخی تضوری متفات دارند و معتقدند که  سفر اخیر بن سلمان به مسقط با هدف استقرار صلح در یمن برخلاف دفعات قبل با رضایتی بیشتری همراه بوده است.

ادامه مطلب
سیلی های مکرر محمد بن سلمان بر چهره بایدن و غرب
مراقب امپراطوری جدید عربی در حال گسترش باشید

سیلی های مکرر محمد بن سلمان بر چهره بایدن و غرب

اوپک از ماه مه عرضه نفت خود را به میزان ۱.۱ میلیون بشکه کاهش خواهد داد. روسیه نیز که عضو اوپک پلاس است تولید خود را به میزان اندکی کاهش خواهد داد. طبق محاسبات این کاهش ها برای بالا بردن قیمت ها مفید خواهد بود و درآمد تولیدکنندگان را افزایش خواهد داد. این ممکن است به تلاش نظامی پوتین که بعد از تحریم های غربی نفت خود با قیمت پایین تر به ویژه به چین و هند می فروشد، کمک کنند. با توجه به جنبه ژئوپلیتیک این تصمیم، این چندمین سیلی محمد بن سلمان است که بر چهره جو بایدن و کل غرب وارد می کند.

ادامه مطلب
عربستان با عادی سازی روابط با اسرائیل آبروی خود را نمی برد
پنجاه و هفتمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

عربستان با عادی سازی روابط با اسرائیل آبروی خود را نمی برد

تماس هایی میان هر دو طرف برقرار است و هیئت هایی از دو طرف با یکدیگر دیدار می کنند، اما فکر نمی کنم عربستان بخواهد آبروی خودش را ببرد و  خودش را در برابر اعتراضات مردمی و رسمی در جهان اسلام به دلیل به رسمیت شناختن اسرائیل بی آبرو کند.

ادامه مطلب
اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس
تخلیه اهمیت ژئوپولتیک بخشی از استراتژی «مرگ با هزاران ضربه کارد»

اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس

حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش ژئوپلیتیکی یکی دیگر از اِنتروپی های مهم در نظام های سیاسی است که در صورت تداوم باعث فروپاشی یک سیستم سیاسی می شود. در سال های اخیر برخی کشورها در دام چالش های ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند و در نتیجه اِنتروپی آنها به مرحله خطرناکی رسیده است.

ادامه مطلب
محمد بن سلمان به همکاری با ایران برای آینده بهتر فکر می کند
توقف جنگ و شکوفایی

محمد بن سلمان به همکاری با ایران برای آینده بهتر فکر می کند

فقط سه ماه پس از مداخلهٔ ریاض که با حمایت واشنگتن و تعدادی از کشورهای عربی انجام شد، رئیس‌جمهور آن زمان ایالات متحده، باراک اوباما، در کنار دیگر قدرت های جهانی، توافق هسته‌ای تاریخی با ایران را اعلام کرد. این توافق در سال‌های بعد که رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، دونالد ترامپ، از آن خارج شد تحریم‌های سنگینی را بر تهران اعمال کرد، ناکار شد. این اقدام موج تازه ای از ناهنجاری‌های منطقه‌ای مرتبط با جمهوری اسلامی را به دنبال آورد.

ادامه مطلب
انتظاراتی که می توان برای نشست سه جانبه ایران – ترکیه – عربستان تعریف کرد
تعمیق روابط با چند لایه کردن مناسبات

انتظاراتی که می توان برای نشست سه جانبه ایران – ترکیه – عربستان تعریف کرد

سید وحید کریمی و سید علی موسوی خلخالی در یادداشت مشترکی می نویسند: دیپلمات فرانسوی در لندن که یک بار گفت: «با توجه به تونل قطار بین لندن و پاریس و تعداد زیاد ملاقات ها و رفت و آمد هیات های متعدد میان دو کشور اصلا احساس نمی کنم در لندن هستم و فکر می کنم در پاریس هستم.» باید چنین جنسی از روابط میان کشورهای منطقه به وجود آید. به ویژه که سه کشور ایران، ترکیه و عربستان سه ثقل اصلی غرب آسیا محسوب می شوند.

ادامه مطلب