لبنان از تب انتخابات رياست‌جمهورى مى‌سوزد
درحالى که تنها کمتراز يک هفته به برگزارى انتخابات رياست‌جمهورى لبنان فرصت باقى مانده، وقوع يک حادثه آن هم در بحبوحه مشکلات و چالش‌هاى سياسى موجود انتخاباتى، تمام معادله‌ها را برهم زد.
ترور"آنتوان غانم"که ازاعضاى حزب"کتائب مسيحى"و هم‌رزم"امين جميل"يکى از رهبران اين حزب، آنچنان اضطرابى درميان دولتمردان لبنانى ايجاد کرده که تک به تک آنها از گروه اکثريت گرفته تا جبهه مخالفان، همگى نگران آينده لبنان و کشورشان هستند.
ازسال 2005 تا کنون شش نماينده پارلمان لبنان که همگى ازگروه اکثريت معروف به 14 مارس هستند، ترور شده‌اند. اعضاى گروه 14 مارس همگى ازمخالفان حضورارتش سوريه و نفوذ سياسى آن در لبنان هستند و اين موضوع سسب شده تا اين ذهنيت براى مخالفان حضور سوريه به وجود بيايد که ترور نمايندگانشان ازسوى دولت سوريه رهبرى مى‌شود.
گرچه تا کنون هيچ شاهد ومدرک محکمه پسندى که ثابت کند، سورى‌ها در پس ترورنمايندگان اکثريت هستند، به دست نيامده است.
اما اتفاقى که اکنون و پس از ترور آنتوان غانم به وجود آمده و براى نمايندگان اعضاى 14 مارس موجب نگرانى شده اين است که اکثريتى که پيش از اين در پارلمان برخوردار بودند، اکنون از بين رفته است. اين موضوع براى انتخاب رئيس جمهور آينده لبنان که بايد به صورت توافقى توسط نمايندگان پارلمان انتخاب شود، بسيار نگران‌کننده شده است.
ضعف قانونى براى انتخاب رئيسجمهور
براساس قانون اساسى لبنان رئيس جمهور به طورمستقيم توسط نمايندگان مجلس انتخاب مى‌شود. به اين معنا که نمايندگان مجلس دريک تاريخ معين به شور مى‌نشينند و طى يک را‌ى‌گيرى رئيسجمهور مورد نظر کشوررا انتخاب مى‌کنند.
اما چالشى که در اين ميان وجود دارد، اين است که قانون اساسى هيچ راه حالى در صورت به توافق نرسيدن نمايندگان مجلس براى انتخاب رئيسجمهور جديد پيش رو قرار نداده است. يعنى دقيقا اتفاقى که در دور پيش رياست جمهورى لبنان به وجود آمد.
درآن دوره چون نمايندگان مجلس نتوانستند برسرانتخاب جانشين لحود به توافق برسند، لحود بدون اعتنا به مخالفان به ويژه اکثريت که با حضور وى دراين پست مخالف بودند، به رياست‌جمهورى خود ادامه داد. از آنجايى که قانون اساسى نيز هيچ راهى را براى خروج از اين بحران پيش روى نمايندگان قرارنداده، هيچ کس نيزنتوانست درمقابل اميل لحود که دوران دو دوره رياست‌جمهوريش نيز به پايان رسيده بود، ايستادگى کند.
دراين ميان سوريه نيز به حمايت از اميل لحود پرداخت تا چالش موجود در لبنان بيش از پيش عميق شود.
مورد چالش‌برانگيز ديگر به شيوه انتخاب نمايندگان براى انتخاب رئيسجمهور باز مى‌گردد. در قانون اساسى لبنان هيچ اشاره‌اى به اين که رئيسجمهور بايد حداقل چه ميزان از آرا را کسب کند تا به عنوان رئيسجمهور انتخاب شود، نشده است.
براساس قانون اساسى لبنان تعيين شيوه انتخاب بر اساس توافق نمايندگان است. اين موضوع خود به تنهايى به گرهى بازنشدنى درانتخابات لبنان تبديل شده. فراکسيون اکثريت معتقد است که براى انتخاب رئيسجمهور نيمى ازآرا به علاوه يک راى کافى است در حالى که نمايندگان گروه اقليت معتقدند بايد رئيسجمهور منتخب بايد بتواند دو سوم آراى نمايندگان را جلب کند.
حال با نزديک شدن انتخابات رياست‌جمهورى لبنان که قرار است روز 25 سپتامبردرصحن علنى پارلمان لبنان برگزار شود، وجود اين ضعف قانونى باعث شده تا نگرانى‌هاى موجود بر سر انتخاب رئيسجمهور آينده لبنان به اوج خود نزديک شود.
نبيه برى رئیس پارلمان لبنان و از مخالفان گروه اکثريت بر برگزارى انتخابات رياست‌جمهورى در موعد مقرر تاکيد دارد. در اين ميان نکته‌اى که وجود دارد، اين است که هيچ کدام ازنامزدهاى احتمالى ازميزان موفقيتشان دراين انتخابات با خبر نيستند و حتى نمى‌توانند، قاطعانه پيروزى خود را پيش‌بينى کنند.
نبيه برى پس از ترورآنتوان غانم اعلام کرد، تغييرى درزمان برگزارى زمان انتخابات رياست‌جمهورى لبنان به وجود نيامده و انتخابات در موعد مقرر برگزارخواهد شد.
دراين ميان رئيس مجلس لبنان پيشنهادى را براى خروج از بحران جارى در لبنان داده است. وى پيشنهاد کرده، درصورتى‌که انتخابات رياست‌جمهورى درموعد مقرربرگزارشود و نمايندگان به توافق برسند که شخص جانشين اميل لحود را انتخاب کنند، مخالفان نخست‌وزير نيزحاضرند از پافشارى خود براى تشکيل دولت وحدت ملى صرف نظر کنند.
التهاب تا روز انتخابات
اما تمام اين موارد باعث نشده تا دو طرف اززدن اتهام به يکديگر خوددارى نکنند. با نزديک شدن به موعد انتخابات رياست‌جمهورى لبنان، فضاى انتخاباتى با اتهام‌هاى تند و تيز فراکسيون‌هاى اکثريت و اقليت مخالفت دولت روز به روزمتشنج‌‌تر مى‌شود.
ترور غانم نيز باعث افزايش اتهام‌ها به يکديگر شده و اين موضوع فضاى انتخابات رياست‌جمهورى لبنان را تا مرز شديد التهاب پيش برده است.
فراکسيون اکثريت 14 مارس با نشانه رفتن انگشت اتهام به سوى سوريه تلاش دارد، نقش اين کشور را در ناآرامى‌هاى سياسى و امنيتى لبنان پررنگ جلوه دهد. آنها معتقدند دولت سوريه با ترور تک تک نماينده فراکسيون اکثريت قصد دارد به دو هدف عمده برسد.
نخست اين که به آنها بفهماند، تا زمانى که دست از مخالفت با دولت سوريه بر نداشته‌اند، تهديد عليه جان آنها وجود دارد و بحران در لبنان کماکان ادامه خواهد داشت و هدف دوم که اهميت بسيارى هم براى سوريه و هم براى لبنان دارد، انتخابات رياست‌جمهورى آن کشور است.
درصورتى که پارلمان لبنان با حفظ اکثريت خود قصد انتخاب رئيسجمهور را داشت، ممکن بود فردى را به عنوان رئيسجمهور انتخاب مى‌کرد که مخالف دولت سوريه مى‌بود. افرادى چون"امين جميل" و"سمير جعجع"کسانى هستند که با دولت سوريه به شدت مخالفاند و بى‌شک حضور آنها در پست رياست‌جمهورى لبنان به ضرر منافع دمشق درلبنان خواهد بود.
امين جميل يکى ازرهبران فراکسيون 14 مارس با همين ديدگاه در مراسم خاکسپارى آنتوان غانم ترور وى را کار کشور همسايه لبنان دانست و گفت:"هدف از اين ترور تعطيل کردن انتخابات رياست‌جمهورى لبنان و پايان بخشيدن به نقش مسيحيان در راس دولت است."
درمقابل مخالفان دولت که متشکل از حزب‌الله، جنبش امل، جريان ملى آزاد و طرافدارانشان است، اين اظهارات فراکسيون اکثريت را به شدت رد کرده و آن را درراستاى کشاندن پاى کشورهاى خارجى به عرصه سياسى لبنان مى‌دانند.
"حسن الحاج"نماينده حزب‌الله در پارلمان لبنان گفت:"جريان 14 مارس قصد دارد با تعطيل کردن توافقات ميان گروه‌هاى لبنانى، انتخابات رياست جمهورى را به شوراى امنيت بکشاند و برطرح خود يعنى طرح نصف به علاوه يک نيز سر پوش بگذارد."
جانشين لحود کيست
همانطورکه پيش‌ترهم گفتيم، تا کنون هيچ کس به عنوان جانشين احتمالى اميل لحود معرفى نشده است. به عبارت ديگرهمه مسيحيان مى‌خواهند جانشين لحود شوند اما موقعيت سياسى اجازه اين روياپرورى را به آنها نمى‌دهد.
دراين ميان شانس"ميشل عون"ژنرال سابق ارتش لبنان ازفراکسيون اقليت بيش از ديگران است. ميشل عون توانسته حمايت اميل لحود وفراکسيون اقليت پارلمان يعنى حزب الله و جنبش امل را به خود جلب کند اما مشکلى که وى پيش رو دارد، اين است که فراکسيون اکثريت با نامزدى وى براى اين سمت مخالفند و بسيارى از روزنامه‌نگاران و انديشمندان لبنانى نيز از قدرت گرفتن وى نگرانند.
ميشل عون پس از پايان جنگ داخلى لبنان و اقامه دعوا عليه وى مجبوربه مهاجرت به فرانسه شد. وى در سال 1988 با حمايت اسرائيل حمله‌اى را به لبنان انجام داد که به شکست انجاميد. ميشل عون در ابتداى هزاره سوم به کشورش بازگشت که با استقبال بسيار مردم لبنان مواجه شد.
وى با بازگشت به کشوربه راه‌اندازى حزب خود مشغول شد و ازهمان روزهاى نخست نيز روياى رسيدن به پست رياست‌جمهورى را درذهن خود مى‌پروراند. وى تلاش بسيار مى‌کند که با همکارى ديگر گروه‌هاى لبنانى بتواند به پست رياست‌جمهورى لبنان برسد.
"سمير جع جع"رهبر فالانژهاى لبنان نيز ازديگر نامزدهاى انتخابات رياست‌جمهورى لبنان است. وى که از اعضاى فراکسيون اکثريت لبنان است، مورد حمايت گروه اکثريت نيز قرار دارد. هم‌زمان با روزهايى که ملت لبنان براى بازگشت ميشل عون جشن گرفته بودند، سمير جعجع که بيش از ده سال به جرم دست داشتن در خونريزى‌ها هزاران لبنان در زندان بود، آزاد شد.
وى به دليل رهبرى گروه فالانژ در دوران جنگ‌هاى داخلى لبنان بسيار مورد غضب ملت لبنان قرار داشت. اما با آزادى وى به نظر مى‌رسيد بخشى ازمردم لبنان حاضر به بخشش وى شده بودند. ازهمان روز نخست آزادى‌اش، بسيارى از بازگشت وى به عرصه سياسى لبنان نگران بودند.
مدت کوتاهى پس ازآزادى‌اش و هم‌زمان با آغاز بحران‌هاى لبنان وى نيز بازسازى فالانژهاى قديم را آغاز کرد. دردوسال اخير وى با مخالفت با حزب‌الله و جنبش امل توانسته حمايت فراکسيون 14 مارس را به خود جلب کند و خود را به يکى از مطرح‌ترين نامزدهاى رياست جمهورى لبنان در مقابل ميشل عون تبديل کند.
درهيمن حال امين جميل برادر پيرجميل رئيس‌جمهورى سابق لبنان نيز تمايل بسيارى براى براى رسيدن به پست رياست‌جمهورى لبنان دارد. وى که متعلق به گروه اکثريت است و درسفرهاى مکررخود به اروپا و آمريکا توانسته حمايت‌هاى غربى را به خود جلب کند، در جريان انتخابات ميان دوره‌اى مجلس لبنان که نزديک به سه ماه پيش در لبنان برگزار شد، از نماينده‌هاى طرفدار گروه ميشل عون شکست خورد و اين باعث شد تا نسبت به پيروزى خود در انتخابات رياست‌جمهورى لبنان نيز دلسرد شود.
به ويژه اين که اين شکست باعث شد تا حمايت غربى‌ها از وى نيز به شدت کاسته شود. اکنون احتمال کمى دارد تا امين جميل به عنوان رئيسجمهور لبنان معرفى شود.
احتمال ديگرى که وجود دارد اين است که رئيس‌جمهورازميان يکى از معرفان اميل لحود رئيسجمهور کنونى لبنان انتخاب شود. گرچه وى ازنامزدى ميشل عون حمايت کرده اما بروز برخى اختلاف‌ها ميان آن دو باعث شده تا وى به فکر کس ديگرى به عنوان جانشين خود به پارلمان باشد.
بنا به برخى گزارش‌ها اميل لحود قصد دارد، الياس المر وزير دفاع لبنان را به عنوان نامزد خود براى رياست جمهورى به پارلمان معرفى کند. وى به دليل پيشرفت‌هاى نظامى که در جنگ ارتش لبنان با شورشيان فتح‌الاسلام در نهرالبارد به دست آورد، توانست مورد توجه برخى احزاب سياسى لبنانى قرار گيرد.
درهمين حال وبه دليل همين جنگ وى توانسته توجه رسانه‌ها را به سوى خود جلب کند. الياس المر پسر "ميشل المر"است که درتابستان 2005 در بيروت ترور شد. احتمال انتخاب وى براى رياست‌جمهورى لبنان بسيارضعيف است. زيرا وى حمايت هيچ کدام از فراکسيون‌هاى سياسى لبنان را ندارد.
شمارش معکوس براى انتخابات رياست‌جمهورى لبنان ازهم اکنون آغاز شده است. نمايندگان پارلمان بر اساس قانون اساسى يک ماه فرصت دارند تا بر سررئيس‌جمهورى آينده لبنان به توافق برسند. تمام آنچه در فوق آورده شد، احتمالاتى است که براى اين انتخابات پيش‌بينى مى‌شود.
زيراهمان طورکه درتاريخ اين کشور تجربه شده، ممکن است هر لحظه اتفاق پيش‌بينى نشده‌اى دراين کشور رخ دهد که تمام معادلات جارى آن را بر هم زند. اگر فردا شنيديد که يک فرد ناشناس به عنوان رئيس‌جمهورى اين کشور انتخاب شد، چندان تعجب نکنيد زيرا به قول"غسان توينى"روزنامه‌نگار مشهور لبنانى و سردبير روزنامه النهار، لبنان سرزمين شگفتى‌هاى سياسى است.
نظر شما :