نيويورک شهرى پر از حاشيه

ديپلماسى ايرانى: شرکت در مجمع عمومى سازمان ملل و ايراد سخنرانى 30 دقيقه‌اى از سوى مقامات عالى کشورها از مهم‌ترين رويدادهاى حائز اهميت بين‌المللى است که اواخر سپتامبر هر سال در نيويورک رخ مى‌دهد. مقامات بلندپايه کشورها عموما در سخنرانى خود به تبيين ديدگاه‌ها و راهبردهاى دولت خود پرداخته و در حاشيه اين نشست 5 روزه به ديدار و گفت‌وگو با مقامات ديگر کشورها مى‌پردازند.

شصت‌وچهارمين مجمع عمومى سازمان ملل يکى از پرمشغله‌ترين نشست‌هاى اين سازمان خواهد بود چرا که بسيارى از رهبران جهان براى حضور در نشست گروه بيست پنجشنبه و جمعه پس از سفر به نيويورک به پيتسبورگ مى‌روند. در يک روز مجمع عمومى سازمان ملل نه تنها شنونده سخنان باراک اوباما و معمر قدافى خواهند بود بلکه ديمترى مدودف، رئيس‌جمهورى روسيه، هو جين تائو، رئيس‌جمهورى چين، گوردون براون، نخست‌وزير بريتانيا، نيکلا سارکوزى، رئيس‌جمهورى فرانسه، سيلويو برلوسکونى، نخست‌وزير ايتاليا ومحمود احمدى‌نژاد، رئيس‌جمهورى ايران سخنرانى خواهند کرد.

احمدى نژاد فقط يکى از چند مقام جنجالى است که در نشست سازمان ملل شرکت مى‌کند؛ ديگران شامل هوگو چاوز، رئيس‌جمهور ونزوئلا، معمر قذافى ، رهبر ليبى که دولتش رياست شصت و چهارمين نشست مجمع عمومى را به عهده دارد مى‌باشد. هوجين‌تائو، رئيس جمهور چين نيز در مجمع عمومى سخنرانى خواهد کرد و اين اولين بار است که رييس جمهور چين در نشست سالانه سخنرانى ايراد مى‌کند.

امسال نيويورک حامل‌ پيام‌هاى متفاوتى است. اوباما براى اولين بار روز گذشته نمايندگان ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل را در مجمع عمومی مورد خطاب قرار داد. نکته جالب اين نشست سازمان ملل همزمانى سخنرانی قذافی، که پس از يک غيبت چهل ساله در سازمان ملل حضور پيدا کرده است، بلافاصله پس از سخنرانی رئيس‌جمهوری آمريکا است.

اوباما به عنوان رئيس‌جمهور تغيير خواه امريکا اولين حضور خود را در اين نشست رقم خواهد زد. در واقع باراک اوباما رقص ديپلماتيک از پيش تعيين شده‌اى را در جريان برگزارى اين مجمع اجرا خواهد کرد، اما ديپلمات‌هاى آمريکايى در پشت صحنه اين مراسم روزهاى پرمشغله‌اى را در پيش دارند تا اطمينان حاصل کنند که ستاره آنها در صحنه جهانى با هيچ برخورد ناراحت‌کننده‌اى از طرف رهبران جنجال‌آفرين روبه‌رو نخواهد شد.

محمود احمدى‌نژاد نيز از سال 2005 در مجمع عمومى سازمان ملل شرکت کرده و در واقع 4 سال پى‌درپى است که در قامت رئيس جمهور ايران با شرکت در اين اجلاس، مواضع جمهورى اسلامى ايران را در ارتباط با مسائل مختلف بين‌المللى بيان کرده است. محمود احمدی نژاد در حالی برای پنجمین بار عازم نیویورک شده است که چهار حضور قبلی او با حواشی فراوانی همراه بوده است.

رئیس دولت دهم در نطق‌های قبلی خود در سازمان ملل عمدتا به مباحث تئوریک پیرامون اقتصاد جهانی و بحران لیبرالیسم و آمادگی ایران برای اداره جهان پرداخته و گاهی مواقع توصیه‌های مذهبی نیز کرده و تقریبا در تمام سخنان خود مطالبی درباره اسرائیل و انکار هولوکاست بر زبان آورده که همواره خشم کشورهای غربی را بر انگیخته است. امسال نيز حضور او بدون حاشيه نخواهود بود. از هم اکنون رهبران کشورهاى غربى اعلام کرده‌اند که در صورتى که در ارتباط با انکار هولوکاست مطرح کند،‌ جلسه را ترک خواهند کرد.

حواشی سفر احمدی نژاد به آمریکا اما این بار قبل از حضورش در آمریکا و زمانی که رزرو هتل او لغو شد آغاز گردید. ایرنا خبرگزاری رسمی جمهورى اسلامى ايران با انتشار خبری در این خصوص نوشت: هتلی که قرار بود از احمدى نژاد در نیویورک پذیرایی کند، به‌دنبال کارشکنى و نامه‌نگارى‌هاى برخى مشاوران رئيس‌جمهورى آمريکا انصراف داد.

در حالى که تهديد کشورهاى غربى براى تشديد تحريم‌ها عليه ايران افزايش يافته است احمدى نژاد براى پنجمين بار در مجمع عمومى سازمان ملل سخنرانى مى‌کند.

اين سفر احمدى نژاد به نيويورک با ضرب الاجل 15 سپتامبر تعيين شده از سوى کاخ سفيد براى پاسخ گويى ايران به پيشنهاد براى آغاز گفت‌وگوها درباره‌ مساله‌ هسته‌اى تلاقى مى کند. اين اولين سفر احمدى نژاد به يک کشور غربى از پس از انتخابات خرداد ماه در ايران خواهد بود. اين نشست درحالى برگزار مى‌شود که گروه 1+5 قرار است اول ماه دسامبر با مقامات ايرانى ديدار و گفت‌وگو کند. درحالى که محمود احمدى‌نژاد اعلام کرده است که مسئله هسته‌اى ايران به هيچ وجه جز محور مذاکرات نخواهد بود،‌ مقامات امريکايى اعلام کرده‌اند که اولويت اصلى در اين مذاکرات را برنامه هسته‌اى ايران تشکيل خواهد داد. چنين عدم توافقى ميان کشورهاى 1+5 و ايران مى‌تواند بيانگر عدم توافق آنها و در واقع عدم موفقيت اين مذاکرات باشد.

باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمريکا، ماه ژوئيه اعلام کرده بود: ايران تا اواخر ماه سپتامبر فرصت دارد تا به درخواست مذاکرات اتمى پاسخ دهد و در صورت امتناع با تحريم هاى شديدتر روبرو خواهد شد.

احمدى نژاد به طور مرتب از پس از انتخابات سال 2005 در نشست سازمان ملل شرکت کرده است. سخنرانى‌هاى وى در نيويورک جنجالى بوده است و عموما با اعتراضات روبرو شده است. امسال نيز پيش از حضور او در نيويورک اين سفر در هاله‌اى از ابهام قرار داشت و حتى بحث عدم دعوت از وى در رسانه‌هاى غربى مطرح شد،‌اما مقامات سازمان ملل حضور احمدى نژاد را تاييد کردند و گفتند که همان احتراماتى که در رابطه با ديگر سران کشورها رعايت مى‌شود در رابطه با او نيز رعايت خواهد شد. بان کى مون، دبيرکل سازمان ملل نيز اخيرا در نامه‌اى ديپلماتيک و متداول آغاز به کار محمود احمدى‌نژاد را به وى تبريک گفت.

محمود احمدى نژاد در سخنرانى سال گذشته‌اش در همين نشست با حمله به اسرائيلى‌ها، بر مقابله با زورگويى آمريکا و همچنين دفاع از حق ايران براى ادامه برنامه اتمى خود تاکيد کرده‌ بود.

جمهورى اسلامى ايران اعلام کرده است که تمام فعاليت‌هاى هسته‌اى اين کشور کاملا صلح‌آميز است،‌اما قدرت‌هاى جهانى با بيان اينکه تهران در صدد دستيابى به سلاح اتمى است، اين فعاليت‌ها را براى صلح جهانى خطرناک دانسته‌اند. غلامرضا کرمى عضو کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس شوراى اسلامى گفت: سفر احمدى نژاد به نيويورک فرصت مناسبى براى ديپلماسى عمومى جمهورى اسلامى است تا ديدگاه هاى خود را در ارتباط با مسائل جهانى مطرح کند.     

کرمى اضافه کرد: احمدى نژاد طبق روال چهار سال گذشته معمولا در تعاملات و مطالبى که بيان مى‌کند باعث مى‌شود تا اخبار جمهورى اسلامى در راس خبرهايى که در آمريکا منتشر مى‌شود قرار بگيرد و رسانه‌هاى گروهى از اين اظهارات استقبال مى‌کنند. اين عضو کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى در پاسخ به سوالى در مورد تلاش برخى گروه‌ها براى ايجاد اخلال در سفر رئيس‌جمهور به نيويورک گفت: اين اولين بار نيست؛ اين گروه‌ها در همه سفرهاى مقامات نظام جمهورى اسلامى به نيويورک تلاش کرده‌اند تا ابراز وجود کنند.

عضو کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس تصريح کرد: اين گونه اقدامات و فضا سازى‌ها تاثير آنچنانى ندارد. اين اقدامات در اوج خود در جريان حوادث بعد از انتخابات رياست‌جمهورى شکل گرفت.

منوچهر متکی، وزیر امور خارجۀ ایران که در حال حاضر در نيويورک به سر مى‌برد در جمع روزنامه‌نگاران ايرانى اعلام کرد که تهران خواستار اعتمادسازی میان تهران و قدرت‌های گروه 1+5 است. او گفت: ما باید برای بررسی مسائل اساسی، ابتدا اعتماد را گسترش دهیم.

 او که در برابر روزنامه نگاران ایرانی در نیویورک سخن می‌گفت افزود احمدی‌نژاد در سخنرانی خودش می‌خواهد از صلح و همکاری و عدالت دفاع کند و حتى پیشنهادهای مشخصی برای ایجاد صلح و همکاری و عدالت بین‌المللی به مجمع عمومی ارائه دهد.

وال استريت ژورنال می‌نويسد محمود احمدی نژاد رئيس جمهوری ايران که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد وارد نيويورک شده است شاهد نقطه عطفی در مناسبات خود با ايرانيان مقيم خارج از کشور خواهد بود که اشاره آن به اعتراضاتى که به سفر اخير او انجام خواهد گرفت شده است.

به خاطر شرایط خاص ایران سفر احمدی نژاد به نیویورک دارای حواشی فراوان و جالب توجهی خواهد بود .حال باید ببینیم که آیا احمدی نژاد با تکرار مواضع همیشگی خود جنجال‌های سفرش را به اوج خواهد رساند یا خیر.همچنین باید منتظر ماند و دید که آقای احمدی نژاد با برنامه‌ریزی‌هایی که غربی‌ها برای بهره برداری از تهدیدهای پس از انتخابات کرده‌اند چگونه به مقابله خواهد پرداخت.