آینده نگری، محور دیپلماسی ظریف

دیپلماسی ایرانی: در تشریح نامه ای که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به سیاستمداران امریکایی از طریق روزنامه نیویورک تایمز فرستاد، می توان گفت که این نامه بیش از هر چیز بیانگر آینده نگری ایران است.  

اولا، ظریف بحران موجود بر سر توافق هسته ای را "منفعلانه" توصیف می کند و خواستار توافق فوری بر سر آن از طریق راه های دیپلماتیک با هدف رسیدن به راه حلی عادلانه برای همه طرف ها می شود.

دهه ها است که اسرائیل نزدیک ترین متحد بلامنازع ایالات متحده در خاورمیانه محسوب می شود. اسرائیل همواره برای ذلیل کردن دشمنان عربش، به اسثنای یک دوره کوتاه اما تاریخی که مربوط به دوره اسحاق رابین، نخست وزیر اسبق اسرائیل بود، به طور مرتب همه گونه حملاتی را انجام داده است. از آن به بعد بود که درگیری های سیاسی در داخل اسرائیل نیز همانند خارج آغاز شدند که عموما بر سر نوع تعامل اسرائیل با کشورهای منطقه و خیل بزرگی از "دشمنان" پیرامون آن بوده است.

در اسرائیل، در سال های اخیر طیف راست گرای اسرائیلی جام خشم خود علیه ایران را پر کرده است، تلاش کرده از ایران تصویر شیطانی بسازد و ایالات متحده را از آن بترساند و از هر خبری که درباره بلندپروازی های هسته ای ایران می شنود نیز سریعا آشفته می شود. به گونه ای که راست گرایان اسرائیلی و امریکایی به شدت رویه افراط و دشمنی در پیش گرفته اند. سیاست خارجی امریکا برای دهه ها در خدمت مصالح اسرائیل کار کرده، غافل از این که این شیوه به هیچ وجه به سودش نبوده است. علاوه بر آن سازمان امیت امریکا نیز با شکست های فاحشی روبه رو شده و تبدیل به جایی برای به چالش کشیدن دیگران شده، مساله ای که سبب شده است تا جایگاه و هیمنه امریکا تضعیف شود و با تهدیدها و محرومیت های بی سابقه ای روبه رو شود. بهار عربی نمونه روشنی از این شکست است.

این در حالی است که ایران جامعه جهانی و تصمیماتش را به سخره می گیرد و همیشه کاری را می کند که مناسب خود و رهبران آن باشد. ایران هیچ وقت گزینه اعتدال یا گفت وگو را انتخاب نمی کند مگر این که ببیند چنین گزینه ای می تواند به سود سیاست هایش باشد.

یادداشتی که وزیر امور خارجه ایران، کسی که فرماندهی مذاکرات هسته ای را در لوزان بر عهده دارد، در این هفته در روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرد، تاکتیکی استراتژیک قبل از توافق نهایی محسوب می شود. ظریف با این یادداشت به ایالات متحده و هم پیمانان غربی اش هشدار می دهد میان همکاری و رویارویی یا به عبارت دیگر میان مذاکره و چانه زنی و نفرت و نفاق یکی را انتخاب کنند.

در حالی که عربستان بی هدف یمن را به خونین ترین شکل ممکن بمباران هوایی می کند که تا کنون جان صدها نفر را گرفته و خانه های بسیاری ویران کرده و مقرهای سازمان های انسان دوستانه را در کنار پایگاه حوثی ها نابود کرده است، ایران به قلم وزیر امور خارجه اش از جامعه بین المللی می خواهد "تصمیم های هوشیارانه" و "رهبری شجاعانه ای" اتخاذ کند. در عین حال هشدار می دهد که گزینه های تشدید درگیری ها نیز به قوت خود باقی هستند.

البته روشن نیست ظریف چگونه می خواهد به رسانه ها و افکار عمومی و شخصیت های امریکایی دیپلماسی جدید خود را معرفی کند در حالی که هنوز در ایران شعارهای "مرگ بر امریکا" سر داده می شوند. در عین حال این هم روشن نیست که کل خاورمیانه چگونه می تواند نتایج حملات و جنگ ها و مرگ و میرها و ویرانی ها و آوارگان را محو کند در حالی که امریکایی ها همچنان شعار می دهند "بمباران کنید بمباران کنید بمباران کنید."

ظریف در پیام خود گفت: "امکان ندارد هیچ کشوری به مصالح خود برسد بدون این که مصالح دیگران را لحاظ نکند."

قبل از امضای "توافق هسته ای مورد انتظار"، همان طور که ظریف آن را توصیف کرد، لازم است که امریکا به این پرسش پاسخ دهد: آیا امریکا و یارانش می توانند طرف هایی مثل حزب الله را تهدید بدانند در حالی که تنها به امنیت اسرائیل و عربستان و کشورهای عربی خلیج فارس فکر می کنند؟"

منبع: النهار / ترجمه: سید علی موسوی خلخالی

انتشار اولیه: چهارشنبه 2 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: سه شنبه 8 اردیبهشت 1394