نقش قطر در استراتژی آمریکا

«درست چند کیلومتر دورتر از جایی که مظنونین تروریستی سابق زندان گوانتانامو در قطر نگهداری می شوند، جنگنده های آمریکایی از پایگاه هوایی "العدید" قطر در جنگ جهانی علیه تروریسم به پرواز در می آیند.»

 

به گزارش ایسنا خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی خبری می نویسد: «این تضاد نشان می دهد که چرا کشور کوچک اما غنی قطر یکی از بازیکنان جالب توجه و مهم در چیزی است که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا می گوید یک "جنگ بزرگ برای متوقف کردن و نهایتاً نابودی شبه نظامیان داعش در عراق و سوریه" است.

 

قطر به عنوان یکی از شرکای نظامی آمریکا نقش بسیار بزرگی ایفا می کند. اوباما به صورت علنی از قطر به خاطر میانجی گری اش در توافق مناقشه آمیزی که در مه سال جاری میلادی منجر به آزادی بو برگدال، گروهبان ارتش آمریکا از چنگال طالبان شد، قدردانی کرده است. این رویداد در ازای آزادی پنج تن از مقامات ارشد طلبان که سال ها در زندان گوانتانامو واقع در کوبا محبوس بودند، صورت گرفت. قطر به اوباما تعهد داده که این پنج مقام ارشد طالبان را به مدت یکسال تحت نظر بگیرد و پس از آن، آن ها آزادند تا این کشور را ترک کنند. دولت اوباما قطر را به خاطر نقشش در تضمین آزادی پیتر تئو کورتیس، گروگان افراطی نیز مورد تحسین قرار داده است.

 

اما قطر به عنوان یکی از حامیان گروه های افراطی بدون توجه به نارضایتی واشنگتن نیز مشهور است. تعدادی از قانون گذاران در کنگره آمریکا، قطر را به حمایت مالی از شبه نظامیان داعش متهم می کنند اما وزارت امور خارجه آمریکا می گوید که واشنگتن هیچ سند و مدرکی در این باره ندارد.

 

مقامات قطر در دوحه فوراً درباره این نظریه اظهار نظر نکرده اند، اما دولت این کشور صریحاً حمایت از داعش را رد کرده است. خالد بن محمد العطیه، وزیر امور خارجه قطر ماه گذشته میلادی گفت که کشورش به هیچ وجه از گروه های افراطی همچون داعش حمایت نمی کند.

 

تحلیل گران غربی می گویند: قطر هر از گاهی تلاش می کند تا میان تمایلش برای برقراری روابطی خوب با آمریکا و اقداماتش برای حفظ نفوذ بیشتر در داخل یک اقدام تعادلی ناشیانه انجام دهد.

 

دنییل بنجامین، هماهنگ کننده سابق مسائل مقابله با تروریسم وزارت امور خارجه آمریکا که در حال حاضر مدیریت مرکز "Dartmouth's Dickey" برای درک و شناخت بین المللی را به عهده دارد ، می گوید: قطر همیشه به دنبال این دیدگاه است و این واقعاً بهترین راه است که می تواند این مساله را توضیح دهد. قطر با داشتن روابط بسیار وسیع و گسترده، خودش را در مرکز تمامی مسائل قرار داده است.

 

قطر به خالد مشعل، رهبر تبعیدی حماس، یکی از سازمان های فلسطینی که از سوی آمریکا به عنوان یک گروه تروریستی تلقی می شود، پناه داده است. اما قطر به روابط خود با اسرائیل، دشمن حماس و همچنین گروه های اسلامی همچون اخوان المسلمین که کشورهای حوزه خلیج فارس همچون عربستان سعودی قدرت تحمل آن را ندارند، نیز ادامه داده است.

 

میشل فلورنوی، معاون سابق وزیر دفاع آمریکا در سیاست و مدیر اجرایی مرکز "امنیت جدید آمریکا" می گوید: قطر یک کشور کوچک و غنی است که تلاش می کند تا نفوذ 360 درجه خود را حفظ کند. آن ها جلوی شرط بندی های خودشان را می گیرند و تلاش می کنند تا مطمئن شود که با آمدن هر کس در راس امور خاورمیانه، آن ها همچنان نفوذ خود را داشته باشند.

 

از سوی دیگر قطر جزو 10 کشوری است که در چند روز گذشته به صورت علنی اعلام کرد که از تعهد اوباما برای توقف و نابودی کامل داعش حمایت می کند. این 10 کشور متعهد شدند تا موج مبارزان خارجی و حمایت مالی از این شبه نظامیان را متوقف، با ایدئولوژی افراط گرایانه آن ها مخالفت و کمک های بشر دوستانه فراهم کنند. برخی از آن ها نیز پیشنهاد داده اند تا در حملات هوایی تحت رهبری آمریکا به شبه نظامیان داعش بپیوندند.

 

قطر صحرایی است که از شبه جزیره عرب در مرکز خلیج فارس بیرون آمده است. این کشور توسعه روابط نظامی نزدیک خود با آمریکا را در جریان جنگ خلیج فارس در سال 1991 میلادی آغاز کرد. درست چند هفته پس از آنکه نیروهای آمریکا در آوریل سال 2003 میلادی دولت بغداد را سرنگون کردند، فرماندهی مرکزی آمریکا مرکز عملیات هوایی منطقه ای خود را از پایگاه هوایی "شاهزاده سلطان" در عربستان سعودی به پایگاه هوایی " العدید" در چند کیلومتری دوحه، پایتخت قطر منتقل کرد.

 

قطر همچنین یکی از بزرگترین خریداران تسلیحات پیشرفته آمریکا است. به طور مثال قطر در ژوئن سال جاری میلادی یک بسته ی توافق 11 میلیارد دلاری را برای خرید هلی کوپترهای جنگنده آپاچی ساخت آمریکا و تسلیحات دفاع هوایی پاتریوت و جاولین امضا کرد.

 

اگرچه قطر میزبان پایگاه های نظامی آمریکا است اما واشنگتن را وادار کرده تا علناً اذعان نکند که ماموریت های نظامی خود را از پایگاه هوایی "العدید" انجام می دهد. رهبران قطر نیز همانند دیگر متحدان در خلیج فارس نمی خواهند تا پنتاگون حقیقت را افشا کند چرا که نسبت به اینکه با واشنگتن بسیار صمیمی دیده شوند، تردید دارند. آمریکا نیز از این خواسته تبعیت کرده و از تأیید علنی این مساله که بمب افکن های " B-1" و دیگر جنگنده های آمریکایی از پایگاه هوایی العدید قطر عملیات خود را انجام می دهند، امتناع کرده است. با این وجود این یک حقیقت آشکار است که هواپیماهای آمریکا از این پایگاه پروازهای شناسایی، سوخت گیری ها و دیگر ماموریت های خود را بر فراز عراق انجام می دهند.

 

نیروی هوایی آمریکا به صورت علنی اذعان کرده که هواپیماهای باری C-130,C-17 از پایگاه هوایی العدید در اوت سالی جاری میلادی به عنوان یک ماموریت بشر دوستانه، آب و مواد غذایی را برای ایزدی های بی خانمان شده در اطراف کوه های سنجار در عراق از آسمان به زمین انداخته اند.

 

با این حال فلورنوی می گوید: قطر نباید فکر کند که آمریکا هرگونه اقدام دوحه را برای حمایت از گروه های افراط گرا تحمل می کند.

 

او می افزاید: قطر نباید بر قدرت خود درخصوص میزبانی ارتش آمریکا بیش از حد حساب کند. پایگاه هوایی العدید یک تاسیسات بسیار مفید است اما برای ما تنها پایگاه نیست. نقل مکان از این پایگاه به یک پایگاه هوایی دیگر برای آمریکا غیر ممکن نیست. در نتیجه الان زمان مناسبی برای قطر است تا با دقت استراتژی های خود را بازبینی کند.

 

یکی از معاونان کنگره آمریکا می گوید: تعدادی از قانون گذاران ارائه این در خواست برای انتقال هواپیماهای آمریکایی به یک پایگاه دیگر را آغاز کرده اند. این موضوعی نیست که دولت اوباما فعالانه در حال بررسی آن باشد. اما برخی ازاعضای کنگره می پرسند که آیا آمریکا باید در کشوری که به حمایت از حماس و افراط گرایان متهم است، پایگاه هوایی داشته باشد و توافق تسلیحاتی جدید با آن امضا کند؟»