دود سیاه در دوحه!

دیپلماسی ایرانی: اگرچه با سفر هفته گذشته جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران و آغاز مذاکرات غیرمستقیم تهران - واشنگتن در دوحه، امیدها برای احیای برجام پررنگ شد، اما نهایتاً شکست مذاکرات دو روزه قطر را هم شاهد بودیم تا کماکان سرنوشت احیای برجام در ابهام باقی بماند.

در این بین وضعیت مشترک نشست وین و دوحه نشان داد که اختلافات ایران - آمریکا به قدری عمیق و پیچیده است که به این زودی ها احیای برجام و لغو تحریم‌ها محقق نخواهد شد.

با وجود آن که طرفین بعد از مذاکرات وین از لزوم تداوم گفت و گوها سخن گفتند و به موازات آن مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت پیرامون اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام اظهار کرد: «ایران به دیپلماسی چندجانبه متعهد است که نتیجه آن باید تضمین‌کننده لغو موثر و قابل راستی‌آزمایی همه تحریم‌های غیرقانونی باشد»، اما کماکان طرفین توپ شکست مذاکرات را در زمین همدیگر می اندازند.

لذا آنگونه که از ظواهر امر پیداست به نظر نمی رسد که برگزاری نشست‌های بعدی هم بتواند گره کار را باز کند. پس با وجود اخباری از جانب بلومبرگ مبنی بر احتمال از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا پس از سفر جو بایدن به به خاورمیانه هم نمی توان به رفع اختلافات فی مابین امید چندانی داشت.

البته در این بین تحلیل ها و ارزیابی های مختلف و متنوعی پیرامون تغییر محل مذاکرات از وین به دوحه نیز در فضای سیاسی و رسانه ای داخلی، منطقه‌ای و جهانی ارائه شد.

در همین رابطه برخی برگزاری نشست در قطر را گامی مثبت برای رسیدن به توافق در نظر گرفتند و برخی هم تاکید داشتند این تغییر محل مذاکرات نمی‌تواند مثبت و سازنده باشد کما اینکه نهایتاً خروجی نشسته دوحه هم به بن بست وین انجامید.

با اینحال بسیاری معتقدند باید اهمیت ویژه ای برای باز شدن پای قطر به مذاکرات هسته ای قائل بود و حضور دوحه، چه در قالب میانجی گر یا تسهیل‌گر یا میزبان مذاکرات را به دقت مورد واکاوی قرارداد. چرا که پیرو این نکته این سناریو وجود دارد که دوحه در راستای ریل گذاری واشنگتن سعی دارد وضعیت پرونده هسته‌ای را در جهت منافع ایالات متحده آمریکا پیش ببرد و برخی هم معتقدند به دلیل برگزاری مسابقات جام جهانی در قطر، این کشور سعی دارد با حل و فصل پرونده هسته‌ای و ایجاد ثبات و امنیت نسبی در منطقه خاورمیانه، شرایطی را فراهم کند که میزبانی این رویداد مهم با کمترین هزینه انجام شود./شرق