فروپاشی آرمان پادشاهی اردوغان

شورش و انقلاب در قزاقستان، آرزوهای ترکیه را بر باد داده است

۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۰۹۰۰۱ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
نویسنده خبر: اسلام ذوالقدرپور
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اعتراض گسترده و البته خشونت‌بار در قزاقستان در روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۲ را می‌توان نویدبخش موجی جدید از این‌گونه تحولات اعتراضی همراه با خشونت در منطقه به‌خصوص کشورهای دارای حکمرانی استبدادی و دولت شکننده برشمرد که در این مقاله به اثرپذیری ترکیه از آشوب‌های قزاقستان پرداخته می‌شود.
شورش و انقلاب در قزاقستان، آرزوهای ترکیه را بر باد داده است

دیپلماسی ایرانی: سیاستگذاری عمومی در عصر کنونی به ابزار حاکمان برای تضمین بقای حکمرانی خویش در داخل و حضور در مناسبات قدرت جهانی بدل شده است. هر چند سیاستگذاری عمومی را فرآیندی می‌دانند که رابطه میان وضع موجود و وضعیت بهتر و آرمانی را طرح و اجرا می‌کند، اما این وضعیت آرمانی بیشتر در افکار و اذهان سیاستگذاران ارشدی است که بر بقای قدرت خویش اصرار دارند. 

سیاستگذاری عمومی در چارچوب حرکت از وضعیت کنونی به وضعیت آرمانی با هدف بهبود شرایط یک کشور و حتی یک مجموعه سرزمینی خاص (قومی، مذهبی، زبانی و ...) می‌تواند مورد پذیرش شهروندان باشد. اما بسیاری شهروندان در کشورهای مختلف چون روسیه، چین، آمریکا، دولت‌های اتحادیه اروپا، ایران، ترکیه و ... به شدت از سیاستگذاری‌ عمومی در کشورهای خویش ناراحت بوده و به شیوه‌های گوناگون، اعتراض و نارضایتی خود را به سیاستگذاران و حکمرانی نشان می‌دهند.

آنچه انقلاب کرونایی با منشأ ظهور و جهانگیری ویروس کرونا در جهان بوده را می‌توان ازجمله نقاط مشترک در میان اکثریت اعتراضات شهروندان در سراسر جهان طی دو سال گذشته دانست که حتی نویدبخش ظهور موجی جدید از جنبش‌های آنارشیک در جهان بوده است. این موج از اعتراض و آشوب کرونایی در اغلب کشورهای جهان و حتی در کشورهای دموکراتیک و لیبرال اروپایی نیز با خشونت و خون‌ریزی همراه بوده است.

در چنین شرایطی از ظهور موج آنارشی‌طلبی ناشی از آشوب‌ها و انقلاب کروناویروس است که مسائل اقتصادی و سیاسی مانند: افزایش بیکاری، افزایش بهای مواد خوراکی و غذا، افزایش بهای انرژی و سوخت، کاهش سطح رفاه شهروندان و ... سبب تشدید شکنندگی دولت‌ها می‌شود.

دولت‌های شکننده دارای مؤلفه‌های داخلی و بین‌المللی مانند: فشارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، حقوق بشر، حاکمیت قانون، چنددستگی نخبگان، اعتراضات گروهی و ... است که مهم‌ترین و بارزترین آنها خشونت است1. اکنون می‌توان ادعا کرد که اغلب کشورهای جهان دارای میزانی از شکنندگی دولت هستند که جهان را در وضعیت آنارشیک قرار می‌دهد. 

دولت‌های شکننده در حال حاضر تنها به کشورهای جهان سوم و عقب نگه داشته شده آسیا و آفریقا محدود نیست، بلکه کشورهای بزرگ و دارای پیشینه اقتصادی و سیاسی برتر جهان را نیز شامل می‌شود. در چنین فضایی است که موجی جدید از آشوب و خشونت در سراسر جهان ظهور می‌یابد. یکی از کانون‌های کهن این‌گونه اعتراض‌ها و آشوب‌ها را می‌توان آسیای جنوب غربی و جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی دانست که طی یک سال اخیر شاهد اعتراض و آشوب در ایران، عراق، ترکیه، پاکستان، روسیه، بلاروس، ارمنستان و ... بوده است.

اعتراض گسترده و البته خشونت‌بار در قزاقستان در روزهای ابتدایی سال 2022 را می‌توان نویدبخش موجی جدید از این‌گونه تحولات اعتراضی همراه با خشونت در منطقه به‌خصوص کشورهای دارای حکمرانی استبدادی و دولت شکننده برشمرد که در این مقاله به اثرپذیری ترکیه از آشوب‌های قزاقستان پرداخته می‌شود:

یکم - شباهت حکمرانی قزاقستان و ترکیه: حکمرانی قزاقستان طی نزدیک به سه دهه اخیر دارای شباهت‌هایی با حکمرانی ترکیه طی دو دهه اخیر است. شباهت‌هایی که بیشتر در کیش شخصیت سیاستگذاران اعظم دو کشور یعنی نورسلطان نظربایف با سابقه 29 سال حکومت در قزاقستان و رجب طیب اردوغان با سابقه 20 سال حکمرانی در ترکیه قابل مشاهده است.

حکومت 29 ساله نورسلطان نظربایف که نمادی از حکمرانی نامطلوب و استبدادی در آسیای جنوب غربی محسوب می‌شود با وجود کناره‌گیری ظاهری از قدرت در انتخابات 2019 و واگذاری قدرت به یکی از نزدیکان خود یعنی قاسم جومارت توقایف، همچنان بر شهروندان این کشور سایه افکنده و معترضین کنونی نیز کشور خود را همچنان در گرداب فساد و استبداد نظربایف می‌بینند که طی چند دهه اخیر اجازه ظهور هیچ منتقد و مخالف سیاسی در سپهر سیاسی قزاقستان را نداده2 و حتی نام پایتخت این کشور را از نام زیبای "آستانه" به نام کوچک نظربایف یعنی نورسلطان نیز تغییر داده است!    

آنچه آشوب و اعتراض شهروندان قزاقستانی به افزایش بهای سوخت به‌ویژه گاز مایع نامیده می‌شود با اعتراضات و نارضایتی‌های نهفته در فضای ترکیه به‌خصوص اقدامات و سیاست‌های دولت اردوغان در کاهش و سقوط ارزش لیر، پول ملی ترکیه همسان است.

تحولات ترکیه بعد از کودتای دروغین 2016 این کشور که با حکمرانی استبدادی و دیکتاتوری اردوغان همراه بوده، طی چند سال اخیر با تکانه‌های شدید اقتصادی و سقوط اقتصاد نوظهور ترکیه وارد مرحله‌ای از دولت شکننده شده است که اعتراض‌ها و آشوب‌های خشونت‌بار در این کشور مانند آنچه اکنون در قزاقستان رخ می‌دهد را امری اجتناب‌ناپذیر می‌کنند.

دولت ترکیه به رهبری اردوغان طی چند سال اخیر به بهانه‌های مختلف به سرکوب نخبگان و سایر رقیبان سیاسی و اقتصادی خود در ترکیه اقدام کرده و اخبارهای متعددی از فساد سیاسی و اقتصادی دوستان و خاندان اردوغان در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر می‌گردد که حکمرانی اردوغان را در تراز حکمرانی نظربایف قرار داده است. 

دوم - آرمان اردوغان برای جهان ترک بر بنیان حکمرانی استبدادی: یکی از آرمان‌های توهمی اردوغان که بر مبنای گسترش‌گرایی جغرافیایی با ابزارهای قومی و زبانی استوار است را می‌توان آرمان تشکیل جهان ترک به مرکزیت و رهبری ترکیه و پادشاهی مادام‌العمر رجب طیب اردوغان برشمرد که یکی از پایه‌های این آرمان کشور قزاقستان است. 

قزاقستان که یکی از کشورهای ثروتمند در داشتن منابع طبیعی و زیرزمین مانند: اورانیوم، سرب، روی، منگنز و حتی منابع و مخازن بزرگ نفت و گاز است ازجمله کشورهای دارای بخش کشاورزی بسیار توانمندی است که از تولید کنندگان و صادرکنندگان اصلی غلات به‌ویژه گندم در جهان است. این چنین شرایط اقتصادی و اهمیت ژئواستراتژیک همسایگی با چین، روسیه، سهم بزرگ ساحل دریای خزر و ... سبب می‌شود تا قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی مانند چین، روسیه و حتی ترکیه برای تسلط بر این کشور متمرکز شده و هر کدام با ترفندی خاص به دنبال حضور و نفوذ در این کشور باشند!

دولت ترکیه به رهبری اردوغان طی یک دهه اخیر با طراحی سیاست ایجاد جهان تُرک شامل: جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان به عنوان اعضای اصلی و ترکمنستان و مجارستان به عنوان اعضای ناظر با عناوینی مانند شورای کشورهای ترک زبان و ... در حال تحریک رهبران مستبد این کشورها و ایجاد فتنه‌های زبانی و قومی میان شهروندان منطقه برای تحقق توهم ادغام جهان ترک در 2040 می‌باشد.3

اردوغان ضمن جلب موافقت حاکمان اغلب مستبد و دیکتاتور منطقه ازجمله نورسلطان نظربایف سعی داشته است تا ضمن نفوذ اقتصادی و سیاسی در قزاقستان، از منابع اقتصادی و سیاسی این کشور برای تحقق آرمان پادشاهی اردوغان بر جهان ترک بهره‌برداری کند. ایجاد و افتتاح دبیرخانه شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان در آبان 1400 با حضور سران کشورهای عضو در استانبول4 با حضور اردوغان یکی از جلوه‌های اقدامات اردوغان برای نفوذ بیشتر بر تحولات کشورهای عضو این اتحاد قومی و زبانی است.     

شورای تُرک، سازمان کشورهای تُرک یا جهان تُرک، همگی را می‌توان نام‌هایی دانست که سیاستگذاری آرمانی پادشاهی ترکیه بزرگ با سلطه بر کشورهای عضو این شورا و ادغام آنان در 2040 و شکلگیری یک ترکیه بزرگ و قدرتمند جهانی را دنبال می‌کند. این آرمان اردوغان بر بنیان حکمرانی استبدادی و دیکتاتوری برخی رهبران مستبد منطقه استوار است که برای بقای خود به اردوغان و ترکیه پناه آورده‌اند!  

سوم - دولت شکننده ترکیه و رسوایی اردوغان: در حالی که قزاقستان در اعتراض و آشوب خشونت‌بار فرو رفته و مجبور به درخواست کمک و مداخله سازمان پیمان امنیت دسته جمعی (Collective Security Treaty Organization) CSTO در سرکوبی معترضین و برقراری آرامش داخلی خود شده است، برخی دیگر از دولت‌های شکننده منطقه به‌خصوص دولت اردوغان در ترکیه به شدت از تکرار تحولات اعتراضی قزاقستان در کشورهای خود هراس دارند.

هراس دولت ترکیه از نفوذ موج اعتراضی و آشوب خشونت‌بار قزاقستان به درون ترکیه که بسترهای آن نیز مهیا شده و شهروندان ترکیه را در آستانه اعتراض و آشوب قرار داده است را می‌توان در زوال و فروپاشی اقتصاد ترکیه به‌ویژه سقوط ارزش لیر، افزایش تورم و گرانی بی‌سابقه اجناس به‌خصوص مواد غذایی در در این کشور مشاهده کرد.    

ناامیدی، نگرانی، نارضایتی و حتی اعتراض نخبگان و شهروندان ترکیه به سیاستگذاری و حکمرانی بیست ساله اردوغان به‌خصوص استبداد سیاسی و سقوط اقتصاد این کشور سبب شده تا اردوغان در نظر‌سنجی‌های صورت گرفته از رقیبان مهم خود شکست خورده و آینده مبهم و تاریک را پیش روی خود و حزب عدالت و توسعه ببیند. زوال و سرنگونی حکمرانی اردوغان که تنها راه برای تضمین بقای آن توسل به دشمنان و رقیبان چند سال گذشته ترکیه است!

دشمنانی مانند: اسرائیل، عربستان، امارات متحده عربی، مصر، ... و حتی سوریه که طی یک دهه اخیر از دوستان نزدیک دولت اردوغان به دشمنان درجه اول و خطرناک ترکیه تبدیل شده بودند اکنون بار دیگر در آستانه دوستی قرار دارند. 

طی چند ماه اخیر دولت اردوغان برای تضمین بقای خود مجبور به کنار گذاشتن سیاست‌های دروغین و نیرنگ‌گونه خود در روابط با اسرائیل و عربستان شده و برای نجات اقتصاد خود به کمک‌های مالی و اقتصادی این کشورها چشم دوخته است.

رسوایی دولت ترکیه در برقراری روابط دولت‌هایی که اردوغان آنان را نکوهش و محکوم ‌دانسته و القابی بسیار پلید به آنان می‌داد‌ یعنی با اسرائیل به عنوان دولت تروریست کودک‌کش و عربستان به عنوان دیکتاتوری خبرنگارکش و سوریه به عنوان دیکتاتوری مذهبی و ... نشان می‌دهد که اردوغان برای بقای حکمرانی خود حاضر به دست بوسی محمد بن سلمان، بشار اشد و رهبران اسرائیل نیز می‌شود!

شرایط تهدیدآمیز کنونی پیرامون دولت ترکیه به رهبری اردوغان نشان می‌دهد که شکنندگی دولت اردوغان به درجه‌ای برگشت‌ناپذیر و بحرانی رسیده است که حاضر به توسل به دشمنان و رقیبان خود شده تا دچار سرنوشت دوست خود نورسلطان نظربایف و ... نشود.

چهارم - اصل تغییر خشونت‌بار سیاستگذاری و رهبری: اعتراضات شدید و آشوب‌های خشونت‌بار به یکی از جلوه‌های نوین عصر کنونی بدل شده است. جلوه‌ای که اغلب رهبران و سیاستگذاران جهان را با چالش‌های اعتراضی و آشوبی روزانه مواجه ساخته و اصل بقای پایدار دولت‌ها و حکمرانی‌هارا تهدید می‌کنند.  

یکی از اصول اجتناب‌ناپذیر در دولت‌های شکننده که گذار از شکنندگی به توسعه پایدار را سخت و پرهزینه می‌سازد، اصل تغییر خشونت‌بار رهبری و سیاستگذاری است که رابرت دال اندیشمند علوم سیاسی در تعریف آن می‌گوید: «تغییرات رهبری و سیاستگذاری اصلی در نظام‌های سلطه‌جویانه، مستلزم خونریزی‌های گسترده مکرر است.»5 

دهه دوم قرن بیست و یکم را می‌توان دهه افزایش تعداد دولت‌های شکننده و شکنندگی فراگیر دولت‌ها نامید که شهروندان برای گذار از نظام ‌های ناکارآمد و ناتوان کشورها به‌خصوص تغییر سیاستگذاری‌ها و رهبران ناتوان و فاسد خود به اعتراض شدید و آشوب‌های خشونت‌بار همراه با خونریزی متوسل می‌شوند.

چنین فرآیندی در بسیاری نقاط جهان حتی دولت‌های اروپایی، ایالات متحده آمریکا و ... نیز قابل پیگیری است، فرآیندی که در آسیای جنوب غربی با شدت بیشتری قابل مشاهده است. دولت‌های این منطقه به شدت در معرض اعتراض و آشوب خشونت‌بار قرار دارند مانند آنچه در اعتراض قطعی آب، برق و تغییرات اقلیمی ایران در تابستان 1400، اعتراض سیاسی بلاروس در تابستان 1400، اعتراض شهروندان ارمنستان بعد از جنگ با جمهوری آذربایجان، اعتراض گسترده کشاورزان هندی، اعتراض و آشوب کنونی قزاقستان و ... رخ داده و همگی دارای جلوه‌های خشونت بوده‌اند.

*

تحولات اقتصادی و سیاسی عصر کنونی که عصر کروناویروس و انقلاب کرونایی نامیده می‌شود با اعتراض و آشوب‌های فراگیر و خشونت‌باری همراه شده که در برخی کشورها به سوی تغییرات بنیادین و گذار انقلابی هدایت می‌شوند. اعتراض‌ها یا آشوب‌هایی که پیامد غفلت و سستی سیاستگذاران و رهبران در حکمرانی مطلوب و بهبود شرایط زندگی شهروندان است در برخی کشورها به سرعت به سوی تغییرات بنیادین و انقلاب حرکت کرده و دولت‌های شکننده، سیاستگذاران و رهبران ناکارآمد را به خشونت و سرکوب شدید معترضین رهنمون می‌سازد.

آنچه در قزاقستان در نخستین روزهای سال 2022 رخ داده و اعتراض و آشوب خشونت‌بار سراسری به بهانه گرانی گاز نامیده می‌شود را می‌توان فرآیندی دانست که شامل سایر دولت‌های شکننده به‌خصوص ترکیه به رهبری اردوغان نیز می‌شود.

شکنندگی دولت ترکیه طی چند سال اخیر و بعد از آنچه کودتای نافرجام 2016 نامیده می‌شود، شدت گرفته و ترکیه در حال حاضر یکی از شکننده‌ترین دولت‌های منطقه محسوب می‌شود به گونه‌ای که ابزارهای سیاسی، اقتصادی و منابع قدرت‌ساز دولت اردوغان در حوزه د اخلی و خارجی دچار زوال و فروپاشی شده‌اند. 

**

تحولات خشونت‌بار قزاقستان، اعلام تنفر و بیزاری شهروندان این کشور از خاندان نظربایف و مافیای فسادساز وی در این کشور، علاوه بر لرزاندن پایه‌های آرمان جهان ترک اردوغان، بیشترین اثر را بر تحولات ترکیه خواهد داشت و شهروندان ترکیه را به تکرار اعتراض و آشوب مشابه قزاقستان علیه دولت اردوغان تحریک می‌کنند.

اکنون دولت ترکیه و شخص اردوغان نه‌تنها سرمایه‌گذاری خود برای نفوذ و جذب قزاقستان در شورای همکاری ترک‌زبانان یا جهان ترک را بر باد رفته می‌بینند، بلکه آینده خود را در شورش و انقلاب علیه اردوغان مشابه آنچه علیه نظربایف رخ می‌دهد، تصور می‌کنند.

آرزوی اردوغان برای ایجاد و ادغام جهان ترک با کمک رهبران دیکتاتور منطقه در تحولات قزاقستان بر باد رفته است و اردوغان برای گریز از سقوط و سرنگونی دولتش نیاز به یک تحول و چرخش بسیار بنیادین در سیاستگذاری عمومی به خصوص سیاستگذاری خارجی خود دارد.     
    

منابع:
1- بروک، لوتار. دولت‌های شکننده – جامعه‌شناسی جنگ و منازعه در دنیای مدرن. ترجمه احمد رشیدی. تهران. امیرکبیر. 1394. چاپ اول. ص 170
2- خبرگزاری گاردین. 16 دی 1400. به آدرس:  https://www.theguardian.com/world/2022/jan/06/kazakhstan-unrest-what-are-the-protests-about
3- خبرگزاری آناتولی. 28 آبان 1400. به آدرس:   https://www.aa.com.tr/fa/2425266
4- خبرگزاری آناتولی. 21 آبان 1400. به آدرس:   https://www.aa.com.tr/fa /2418934
5- دال، رابرت دال. چندسالاری - مشارکت و مخالفت. ترجمه ابراهیم اسکافی. تهران. نشر شیرازه-1397. چاپ اول. ص 42

 

اسلام ذوالقدرپور

نویسنده خبر

 کارشناس ارشد مسائل سیاسی و بین الملل و دانشجوی دکترای سیاستگذاری عمومی

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: قزاقستان ترکیه ترکیه و قزاقستان رجب طیب اردوغان نوعثمانی گری تظاهرات قزاقستان تظاهرات در قزاقستان قاسم توکایف قاسم توقایف


( ۲۲ )

نظر شما :

کامران ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۴:۱۲
نوید بخش !! ذوالقدر پور از ذوق چندین بار خوشحالی خود را از اشوب در کشور همسایه و ارزوی سرایت ان به دیگر کشورهای منطقه نشان میدهد ، گویی اگر قرار به سرایت باشد اسیبی متوجه ایران نمیشود ! البته امثال ایشان درد و نگرانی اینچنینی ندارند و سودای اشوب و جنگ در منطقه را دارند بلکه تکه نمدی برای گروههای تروریست شناخته شده بماند و با نام کشور تاره تاسیس جعلی بر سر بگذارند.
کامران ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۴:۲۵
از فرط دشمنی کورکورانه این جریان ضد ترک داخلی در مقاله ای ترکیه را عامل اشوب در قزاقستان میداند در مقاله ای دیگر اینبار ترکیه خود قربانی این شورش های مردمی خواهد بود ! در هر صورت هدف فقط کشورهای ترک زبان منطقه هستند گویی نه غرب دخیل است نه روسیه!!
شهرام ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۴:۳۱
اولن آرمان جهان تورک جزء آرمان اردوغان نبود مجبورا از طرف قدرت های جهانی و حزب ملی گرای باغچلی به این آرمان سوق داده شد دوما طرف رقیب هم باز از طرف قدرت های جهانی و حزب خوب به رهبری مرال آکشنر به آرمان تورک گرایی سوق داده میشن اتفاقا با شدت و حدت بیشتر ثانیا شما چه پیشنهاد بهتر واسه مقابله با جهان شرق مثل چین روسیه و ایران(روس و چین گراها) بهتر از جهان تورک سراغ دارین باید تو جهان یه توازن برقرار بشه که با ایجاد توران بزرگ این توازن برقرار میشه وگرنه چین اول ما رو غورت میده مثل کره ی شمالی و بعد همه رو
محمد ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۴:۴۷
تنفری که اقای ذوالقدرپور از تورکها دارد واسه هر انسان تعجب اور هست . ملاحضه نمیکند نزدیک به نصف ایرانیها تورک هستند
فدوی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۵:۳۷
باز از ترکیه گفته شد. باز رگ گردن عده ای اینجا متورم شد . برخی به چنان آمیختگی با ترکیه رسیده اند که وقتی به رجب می گویی بالای چشمت ابرو است ، گویی به آنها ناسزا گفته ای . برآشفته و جیغ زنان به این و آن حمله می کنند . دم خروس شما پانترکها از آنجایی بیرون زده که تا زمانی که ترکیه هنوز با صدقات غربی آبی زیر پوستش نیافتد بود ، تا از شما می پرسیدند ترکیه می گفتید : ترکیه ؟ کدوم ترکیه ؟ کجاست ؟ اونجایی که نیمی از شهروندانش کرد هستند ؟ حالا شده اید عاشق سینه چاکش . بگذارید باد رشد اقتصادی عاریتی ترکیه بخوابد آنگاه باد جهان فلان شما هم خواهد خوابید . عاشق بند کیفتم تا ...
به محمد ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۰۴
نصف یا نزدیک به نصف جمعیت ایران تورک نیستن و جمعیت ترکها حداکثر ۱۵ میلیون نفره فقط ترکها توهم دارن هرجا ازچند نسل قبل مهاجرت کردن همه مردمش ترکن یا ترک بودن بعدا تغییر زبان دادن ، رفتار خود ترکها و نژادپرستیشون باعث نفرت کردها و لرها و فارسها و ‌..‌. ازشون شده در برابر نقشه های علیف و اردوغان هم که از کردستان عراق تا شمال و غرب و مرکز ایران و بخاطر مهاجران ترک میخوان و مقالات نژادپرستانه ترکیه و آذرباییجان این چیزی نیست
علی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۲۵
نیازی به جواب برای چنین افراد به اصطلاح نویسنده ارزان نیست. با خواندن تیتر مقاله میشه تشخیص داد که توسط چه کسانی نوشته شده است.
حق آموزش زبان مادری ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۳۴
شما که فکر می کنید قزاقستان در آسیای جنوب غربی هست طبعا نظرات شاذ شما هم بر مبانی پوچ استوار هست و صد البته عوارض حاصل از کینه شتری نسبت به اردوغان در نزد دانشجوی کرد که همه بدبختی قوم کرد را تقصیر اردغان می داند نظام دمکراسی اردوغانی هر چند ناقص می باشد لیکن ایشان خوب می دانند چطور با تحولات منطقه خود را تطبیق بدهند برای همین این خواب دانشجوی محروم زده هم تعبیر نخواهد شد
آذربایجان ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۳۷
اسم ترک که میاد جناب ذوالقدرپور دچار تشنج می شود. آقای ذوالقدرپور حالا صبر کن برنامه اتحاد ترک ۲۰۴۰ با همچنین آروغ هایی به هم نمی خورد
آتیلا ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۴۲
عدم شناخت نسبت به موضوع دشمنی کور و نفرت از شخص یا ملتی موجب می شود تا شخص حقایق و اتفاقات را وارونه ببیند و یا آنرا وارونه جلوه دهد اسلام ذولقدر پور را می توان دقیقا مصداق این پدیده دانست شخصی که نه شناخت کافی از ترکها و کشورهای ترک دارد و همچنین سینه ای مالا مال از نفرت و دشمنی از درونش شعله می کشد و همواره هم اصرار دارد در این موضوع به تکرار مکرات سراسر اشتباه  خود بپردازد و همواره هم منابعش یکی دو تا از سایتهای فارسی و کتابهای فارسی است و تکرار کلمه سیاستگذاری ایشان احتمالا معنی دمکراسی را نمی داند و هم اینکه احزاب و گروهای رقیب در ترکیه را نمی شناسد و یا اینکه عمدا و با شناخت به اردوغان و حزب عدالت و توسعه ای که از طریق صندوق رای و انتخاب مردم در قدرت هست را دیکتاتور و دیکتاتوری خطاب می کند و یا موفقیتهای دوران بیست ساله این حزب در بخشهای صنایع عمران و راه سازی انرژی صنایع نظامی بهداشت و درمان آموزش  محیط زیست سد سازی توریسم و اقتصاد که در دوران بیست ساله همواره رشد بالای ۵ درصد را داشته است را عدم موفقیت می داند این همان نوع نگاهی هست که واقعیتها را وارونه می بیند در خصوص روابط با کشورها در دوره های مختلف هم هر کشور و سیاست مداری هیچگاه دوست و دشمن دایمی ندارد و این منابع ملی است که نوع روابط در دوره های مختلف را تعیین می کند مگر کشورهایی با دیدگاه ایدولوژیک
آتیلا ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۴۶
این نشان می دهد که جناب ذولقدر پور خیلی به آنارشیست و آشوب در دنیا علاقه مند هستند که بارها از واژه نوید بخش در این باره استفاده کرده اند
آبتین ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۵۸
طبق آمار 16 درصد ایرانیها آذربایجانی هستند. پانترکیسم هم عاقبتی جز همین ویرانی ندارد. همچنان که نازیسم هم نداشت.
پویا علامه ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۷:۴۲
آقای ذوالقدر پور، عالی نوشتی و من باهات موافقم.
فدوی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۸:۱۱
به ساعت ارسال کامنت پانترکها توجه کنید تا بفهمید که یک نفر هستند یا ... وقتی فدوی می گوید ضریب هوشی پایینی دارند ، شک نکنید . با اسم مختلف پشت سر هم کامنت می فرستند .
آتیلا ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۵
جالبه کسی از تعداد کامنتها تعجب می کند که تعداد کامنتهای خودش به تنهایی بیشتر از بقیه کامنتها می باشد
محمد ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۱۹:۱۷
پانترک های دشمن ایران ، به عمد تفاوت نژادی جمعیت آذری زبان ایران را با کشور ترکیه نادیده می گیرند ، ما در ایران چیزی به نام ترک نداریم ، ترک به نژاد آسیای مرکزی گفته می شود (نزدیک ترین جمعیت ایرانی به این موضوع ، هموطنان ترکمن هستند). ایرانی ها با ترک های آذربایجان هم نژاد هستند ، که این سرزمین ها هم با دشمنی روسیه از ایران جدا شده است و در واقع احالی باکو و گنجه هم ریشه ای ایرانی دارند . پان ترک چیزی جز دشمن ایران نیست
یحیی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۲۱:۴۰
مقایسه سیستم سیاسی ترکیه وقزاقستان و تعمیم جریانات و اعتراضات قزاقستان به ترکیه ناشی از عدم شناخت از هر دو سیستم سیاسی می باشد. نویسنده چندان شناختی از فرایندهای سیاسی در ترکیه و قزاقستان ندارد کورکورانه می خواهد با اردغان مخالفت کند و مجمع کشورهای ترک زبان را به سخره بگیرد. اگر قرار است الگوپذیری صورت گیرد به احتمال زیاد خود روسیه، آذربایجان و ازبکستان و حتی بلوروس و ایران بیشتر در معرض هستند سیستم سیاسی قزاقستان با این کشورها قابل مقایسه است
به فدوی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۱
ضریب هوشی خانم فدوی که اصالتا ترک قفقازی است طبق آخرین برآوردها حدودا 61هست یعنی به اندازه سطح هوشی مردمان آفریقای مرکزی
فدوی ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۹
قصد توهین به ترکهای هم وطن را نداشتم همه ما هم وطنیم
هوشیار ۲۰ دی ۱۴۰۰ | ۲۳:۴۷
تمام کشورهایی که در بالا نام برده شد از یک دیکتاتوری مزمن رنج می برند ، نکته مهم درباره دیکتاتورها این است که فکر می کنند از دیکتاتورهای دیگر زرنگتر هستند
سنجری ۲۱ دی ۱۴۰۰ | ۰۲:۲۱
باز هم ذوالقدر پور و باز هم مخاطبی به نام فدوی! سایت دیپلماسی ایرانی این کارا را برای جذب مخاطب می کند ولی واقعا" اعتبار سایت را پایین می آورد.
علی ۲۱ دی ۱۴۰۰ | ۰۸:۴۳
ذوالقدردر هرمقاله
فدوی ۲۱ دی ۱۴۰۰ | ۱۵:۱۲
پانترک جان به اسم فدوی ، کامنت می گذاری . خواننده ی کامنتها از تو ضریب هوشیش بیشتر است .
خسرو ۲۲ دی ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۴
بی سوادی که نوشته در ایران ترک نداریم توجه کند که در جعرافیای استانهای متوسطه آموزش و پرورش جمهوری اسلامی نوشته شده است که مردم شمال غرب ایران آذربایجانیهای ترک هستند با مشخصات زبانی و بیولوژیک ترک -- ولی در هرحال همدلی از همزبانی بهتر است بکوشیم که ملت ایران همدل شوند انکار زبان مادری ترکها یا بلوچها یا ترکمن ها یا... موجب قدرت و بالندگی زبان رسمی نمیشود کنکاش نژاد و ریشه یا ضریب هوشی دیگران فقط حماقت است وبس -- ذوالقدر پور با آروزی بعید نابودی ترکیه خود را ناکام میکند ببینید همه شیاطین غربی و امریکا و اسراییل میخواهند با تجزیه ایران و ترکیه و عراق و سوریه (کردستان جعلی ) کشور متحد اسراییل را بنا کنند ولی نود در صد کردها در کشورهای محل سکونتشان زندگی آرام خود را فدای آرزوهای کلوپ صلیبی نخواهند کرد و باز پانکردهای ناکام
ایرانی ۲۵ دی ۱۴۰۰ | ۱۶:۲۳
فعلا که اسرائیل رفیق گرمابه و گلستان جمهوری باکو است نه کردها. این باکو است که از اسرائیل اسلحه میخرد نه کردها. این مردم باکو هستند که با پرچم اسراییل جشن میگیرند نه کردها. این نفت باکو است که به اسرائیل صادر میشود نه نفت کردها. این خاک باکو است که اسراییل در آن حضور نظامی دارد نه خاک کردستان و...
ایمان ۲۹ دی ۱۴۰۰ | ۱۷:۲۸
زیبای آستانه ! . نویسنده خبر معلومه یه نژادپرست پان فارس هستش