قربانیان نبردی که بیش از ظرفیت های منطقه ای است

قره‌باغ؛ جنگ بی‌پایان

۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۰۰ کد : ۱۹۹۵۸۹۱ آسیا و آفریقا نگاه ایرانی
نویسنده خبر: جلال خوش چهره
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: انگیزه آذری‌ها و ارمنی‌ها را در رودرویی با یکدیگر می‌توان در یک سطح موازی قرار داد ولی سطح توان این دو را هنوز باید در استمرار درگیری‌هایی سنجید که هزینه‌اش را قربانیان دو سوی جبهه‌های جنگ خواهند پرداخت.
قره‌باغ؛ جنگ بی‌پایان

دیپلماسی ایرانی: قربانیان‌‌ جنگ در قره‌باغ همین حالا‌ هم بیش از ظرفیت منطقه‌ای است که جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان بر سر آن علیه هم شمشیر کشیده‌اند. این سخن از آن‌رو‌ست که مانند شورش و جنگ‌های‌گذشته بر سر «ناقورنو قره‌باغ» این دو کشور سرانجام تن به آتش بس داده و بحران را در وضع منجمد باقی گذاشتند. 

آذری‌ها، ایجاد جمهوری مستقل «آرتساخ» با پایتختی «استپاناکرت» را در داخل سرزمین خود که به زعم آنان از سوی اکثریت ساکنان ارمنی منطقه کوهستانی ناقورنه قره‌باغ تأسیس شده، اشغالگری جمهوری ارمنستان با حمایت روسیه می‌دانند. از این‌رو بازپس‌گیری منطقه اشغالی به علاوه آنچه ارتش ارمنستان در جنگ سال 1992 از خاک آذربایجان ضمیمه خود کرد، یک هدف و آرمان‌ملی در جمهوری آذربایجان خوانده می‌شود. در این‌حال جمهوری ارمنستان حمایت از نزدیک به 95‌درصد از ساکنان ارمنی منطقه مورد مناقشه را دفاع و رسالت نژادی و دینی خود دانسته و بر حفظ موقعیت جاری و به‌ویژه نتایج جنگ 1992 با آذری‌ها تأکید دارد. این وضع قابل تغییر است؟ آیا آذری‌ها خواهند توانست متفاوت از توان نظامی خود در گذشته، این‌بار ارتش ارمنی‌ها را از کوهستان‌های قره‌باغ عقب برانند؟ پاسخ به پرسش‌های بالا آسان نیست؛ خاصه آنکه درگیری جاری بیشتر به وزن‌کشی توان نیرو‌های درگیر شبیه است تا اینکه بتوان برای آن پیش‌بینی روشن داشت.

ارتش و نیروهای بسیج شده آذربایجان از انگیزه لازم برای جنگ با ارمنی‌ها برخوردارند و حمایت تمام قد دولت «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه نیز آنان را در این‌کار پشتیبانی می‌کند، اما میان آنچه خواسته می‌شود و توان لازم برای تحقق آن رابطه هندسی وجود دارد. جمهوری آذربایجان به کمک درآمدهای نفتی و نیز روابط خارجی توانسته است در 30‌سال گذشته تغییراتی را در سطح کمی و کیفی ارتش خود ایجاد کند. با این‌حال هنوز نمی‌توان به روشنی تشخیص داد که کفه ترازو برای آذری‌ها سنگین شده است. ارمنی‌ها نیز در همه ده‌ها‌ی پس از آتش‌بس با آذری‌ها بیکار نبوده و خود را برای روزهایی چنین تدارک کرده‌اند. علاوه براین، اکثریت ارمنی ساکن در منطقه کوهستانی قره‌باغ از انگیزه لازم برای حفظ جمهوری خودخوانده آرتساخ برخوردارند. 

انگیزه آذری‌ها و ارمنی‌ها را در رودرویی با یکدیگر می‌توان در یک سطح موازی قرار داد ولی سطح توان این دو را هنوز باید در استمرار درگیری‌هایی سنجید که هزینه‌اش را قربانیان دو سوی جبهه‌های جنگ خواهند پرداخت. صراحت «رجب طیب اردوغان» در حمایت از آذری‌ها الزاما تعیین کننده سرنوشت جنگ جاری نخواهد بود. گروه مینسک به رهبری آلمان، فرانسه، آمریکا و اسپانیا هشدارهای خود را درباره پیامدهای جنگ کنونی اعلام کرده و خواستار بازگشت دولت‌های متخاصم به توافق آتش بس ابتکاری این گروه در سال 1992 شده‌اند. مهم‌تر اینکه نگرانی رهبران گروه مینسک بیشتر متوجه ماجراجویی‌هایی است که رئیس‌جمهوری ترکیه طی سال‌های اخیر در محیط «خارج نزدیک» این کشور انجام داده و می‌تواند کیان ثبات در آسیای‌میانه، قفقاز و حوزه مدیترانه را دچار بحران کند. بنابراین آذری‌ها نمی‌توانند به وعده‌های دست‌و دل‌بازانه اردوغان امید کامل داشته باشند. وضع ارمنی‌ها نیز در این زمینه چندان متفاوت از دشمنان آذری خود نیست. روسیه به عنوان اصلی‌ترین حامی جمهوری ارمنستان ناآرامی دوباره در قفقاز را مخالف امنیت منطقه‌ای‌خود‌دانسته و‌به‌رغم‌حمایت‌محتاطانه از‌ ارامنه،‌ خواستار پایان‌بخشی فوری درگیری‌هاست. 

اما آیا جنگ کنونی مانند آنچه در سال 1992و 2016 تجربه شد به تن دادن دو طرف برای بازگشت به وضع بحران منجمد می‌انجامد؟ در این‌صورت «الهام علی‌اف» رئیس جمهوری آذربایجان چه متاعی را برای فروش نزد افکاری عمومی کشورش خواهد داشت؟ او در سخنرانی تهییج آمیز خود، قره‌باغ را همه آذربایجان خوانده است. مقام‌های ارمنستان نیز مقاومت در حفظ همه مواضع خود را آرمانی خوانده‌اند. به‌این ترتیب بازگشت به وضع گذشته به نظر سخت خواهد بود اگر رهبران دو کشور متاعی برای فروش نزد مردم خود نداشته باشند. 

اشغال 20‌درصد از خاک جمهوری آذربایجان در جنگ 1992 از سوی ارتش ارمنستان و قبول طرف‌های منازعه برای گفت‌وگو در این‌باره شاید یکی از امکاناتی باشد که پایان فوری جنگ در قره‌باغ را ممکن کند. در این‌صورت طرف ارمنی چه در جمهوری خود خوانده آرتساخ و چه جمهوری ارمنستان تا آینده طولانی‌تر از نگرانی بروز جنگ دوباره خلاص می‌شود. رهبران جمهوری آذربایجان نیز می‌توانند حاصل جنگ کنونی را آزادی بخشی از سرزمین اشغال شده خود به رخ کشند.

همه طرف‌هایی که به شکل مستقیم یا غیر مستقیم متاثر از جنگ خونین کنونی هستند باید به سرعت راه‌های برون رفت از وضع حاضر را شناسایی کرده و در این باره وارد عمل شوند. در غیر این صورت جنگ کنونی در کوه‌های قره‌باغ نه بازنده خواهد داشت و نه برنده. استمرار آن تنها بی‌ثباتی را در منطقه قفقاز رقم خواهد زد. شمار قربانیان جنگ قره‌باغ بیشتر از ظرفیت آن است./انتشار همزمان با ابتکار

جلال خوش چهره

نویسنده خبر

کلید واژه ها: جمهوری آذربایجان ارمنستان ایران و ارمنستان ایران و آذربایجان مناقشه قره باغ ناگورنو ـ قره باغ ترکیه روسیه


( ۳۶ )

نظر شما :

كامران ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۴۹
جناب خوش چهره ، عنوان نام جمهوری جعلی و خود خوانده ارتساخ و عنوان کردن اکثریت ارمنی در قره باغ ، برای یک تحلیلگر نشان از عدم اگاهی کافی از شرایط موجود و گذسته منطقه است.من از بحث تاریخی منطقه صرف نظر کرده و فقط شرایط را از قبل از فروپاشی شوروی توضیح میدهم .منطقه خودمختار قره باغ دارای ۲۰۰ هزار سکنه با ترکیب جمعیتی ۷۰ درصد ارمنی و ۳۰ درصد اذربایجانی در داخل کشور اذربایجان قرار دارد، ارمنستان علاوه بر اشغال قره باغ ، هفت شهرستان اطراف ان راهم که جمعیتی بیش از یک میلیون نفر از اذری را داشته و ارمنی ساکن ان نبوده اشغال کرده. و در مذاکرات ۲۷ ساله از بازگرداندن انها نیز سر باز میزند.این نشانگر چیست؟؟ جز اینکه حرف از حقوق ارامنه قره باغ شعار پوچی است و هدف انها تنها اشغال و الحاق سرزمین دیگران است.هم اینک جمعیت قره باغ اشغالی حتی با وجود مهاجرین جدید ۱۴۶ هزار نفر است، اگر قرار باشد هر جمعیت کوچکی بخواهند مثل اینها رفتار کنند کلا همه کشورهای دنیا باید تجزیه شوند.!! حق تعیین سرنوشت برای ارمنیان یک بار اعمال شده و برای خود در ایروان و اطراف ان کشوری تاسیس کرده اند ان هم باز در اراضی اذربایجان. اجازه تشکیل دولت دیگری در منطقه و یا الحاق خاک اذربایجان به ارمنستان داده نخواهد شد
حسینعلی ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۳:۱۳
آیا افکار عمومی آذربایجان پس از سی سال اشغال با آزادسازی بخش کوچکی از خاک اشغال شده خود راضی خواهد شد؟ آیا ایران می تواند به نیابت از روسیه در مناقشه قره باغ حضور داشته باشد؟
خسرو ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۴:۱۴
جلال خوشچهره و حمایت زیرپوستی از تجاوز و نسل کشی جنایتکاران داشناق و نژادپرست ارمنی با استعمال کلمات ناقورنو قره باغ و جمهوری آرتساخ و به زعم خود فریب مردم با بی طرفی ساختگی ، نشان ازدشمنی ارضا نشده حاصل از تنفر نژادی شارژ شده سالهای اولیه حکومت رضاخان جهت ملت سازی دارد آنجا که تئوریسن هایی نظیر شیخ الاسلامی ها آسیمیله شدن ویا اخراج ترکها و عربها از ایران را واجب می شمرد ،باید دولت جمهوری اسلامی بدون فوت فرصت و بصورت واضح و در کتابهای درسی و ... اعلام کند که ترکها و عربها و بلوچ ها و... پاکستانی ها و افغانی ها و همه همسایه ها ی ایران و مسلمانان ، عمق استراتژیک ایران هستند و تنفر نژادی فقط به ضرر ملت ایران است و بس درحالی که دهها میلیون از مردم ایران همدلانه با مصایب یک میلیون نفر آذربایجانی اواره شده وشهید شده و زنان و کودکان مثله شده کلبجر ، همدردی میکنند، با بی شرمی مانند یک صلیبی فرانسوی و یا روس می نویسد قره باغ و اردبیل یا گنجه و زنجان و یا باکو و اراک و....همگی سرزمین اسلام و تشیع هستند و شما بخواهید یا نه دل در گرو ایران و اسلام و تشیع دارند ، مثل ما با مرثیه زینب و شهدای کربلا و یاد امام حسین و حضرت عباس عجین شده اند
علی ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۴:۱۹
بی طرف ماندن کشوری مانند ایران در یک موضوع کاملاٌ واضح و برادر خواندن ارمنستان اشغالگر از طرف مسئولین جمهوری اسلامی ، آب سردی برروی 30 میلیون آذربایجانی ایرانی وتمامی آزادیخواهان دنیاست که انتظار موضعی آشکار در اشغالگر خواندن ارمنستان از سوی دستگاه دیپلماسی ایران است جلال خوش چهره نویسنده ی محترم مقاله ، هزینه ی هرجنگی را ذاتاٌ قربانیان غیر نظامی آن می پردازند واین شامل ایرانیان نیز می شود که در جنگ تحمیلی قربانی می شدند . درضمن انگیزه ی تورکهای آذربایجانی که برای آزاد کردن سرزمینهای اشغال شده می جنگند با اشغالگران ارمنی هیچ وقت مساوی وموازی نیست
ایران دوست ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۶:۲۸
طبق آمارها ما شونزده میلیون آذری زبان بیشتر در ایران نداریم. ضمنا همون زمان هم که قره باغ دست آذربایجان بود، بیشتر جمعیتش ارمنی بودن. پس جعل تاریخ و آمار نکنید.
خسرو ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۸:۵۴
حیف اسم ایراندوست ، بااسم واقعی ات بنویس
ایرج ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۹:۵۱
یک طرفه نباید قضاوت کرد آذربایجانیها هم فاجعه و کشتار ارامنه سومگاییت 1988تا1991 با آتش زدن منازل و مغازه ها و حمله مسلحانه و کشتار و تخریب کلیساها و گورستانهای ارمنستان پی گرفته جرقه اول را آذریها روشن کردن ولی ناگوریو جمعیت ارامنه زیاد بوده و درگیری شدید شده بود کامران خسرو و علی لطفا قومیتی تصمیم نگیرید اگر به تعلق قومی و سرزمینی باشد مسجد آیا صوفیه کلیسا مسیحیان بوده
قشقایی ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۲۰:۰۶
آقای تحلیل گر یادآوری می کنم که رئیس جمهور کنونی آزربایجان، الهام علیف است نه حیدر. آن شخص پدر فقید ایشان است.
صدرالدین سیاح ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۲۰:۴۵
جنگ جاری بین دوکشورهمسایه که قبلا ازجمله جمهوریت های سابق اتحادجماهیرشوروی وقت بودندبه نفع هردوکشورومنطقه نخواهدبودجزویرانی وکشتارچیزی دیگری نصیب شان نخواهدمگراینکه جمهوری ارمنستان به اشغال خاک آذربایجان پایان دهدارمنستان به زیرخاک تقریبا20فیصدخاک آذربایجان رابه اشغال خود درآورده وبه قطعه نامه های شورای امنیت مبنی برخارج کردن نیروهایش ازقره باغ کوهستانی تن نداده است بنابرجمهوری آذربایجان لازم ارضی ازدست داده خودرابه هرطریق ممکن بدست آوردویااینکه باپادرمیانی کشورهای روسیه و ترکیه ویاگروه منسک به یک توافق همه جانبه صلح آمیزبرسندوسرزمین های که قرن ها تحت مالکیت کشور آذربایجان بوددواره به آنکشورملحق شود.
زیتون ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۲۳:۳۷
من نمی دونم چرا بعضی ها وقتی به زمان گذشته ارجاع میدن از زمان شوروی عقب تر نمی رن .....مثلا زمان قاجار .....حالا که بحث حق و حقوق است حق و حقوق ملت ایران چی میشه .....100 سال تاراج نفت باکو چی میشه .....
احمد ۰۹ مهر ۱۳۹۹ | ۲۳:۳۹
مردم ارتساح هیچ وقت آذری نبوده اند آذربایجان یک آشغالگر است زنده باد ارمنستان و مردم پاک وشریف آرمن لعنت الله بر ترک های عالم این وحشیهای مغول.
Saeed ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۷:۲۴
خدا را شکر که هیچکدام شما تصمیم گیر نیستید والا ایران را زودتر از آذربایجان و ارمنستان درگیر جنگ کرده بودید...اینگوپه مسائل ربطی به اخلاقیات و هیجانات ندارد...
علی ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۸:۰۸
هدف ایرانه و گرنه چرا باید ترکیه و اسراییل از اذریایجان حمایت کند امروز قره باغ فردا اذربایجانات ایران است تفکرات تورانی تمامی ندارد الان در کتب تاریخ باکو ایران را اشغالگر و عامل تجزیه میداند
علی ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۸:۱۰
منطقه کوهستانی قره باغ بدلیل قرار گرفتن در ارتفاع مشرف به خاک ایران از جنوب ،شرق و غرب برای ایران بسیار استراتژیک است و تا زمانی که ارامنه از قدیم الایام آنجا بوده و باشند مشکلی نخواهد بود، اما اکنون آمریکا و اسرائیل با نفوذ در جمهوری آذربایجان که شیعه هستند و مثل مردم ارمنستان با ایران بسیار نزدیکند به فکر تاسیس پایگاه نظامی و جاسوسی در نزدیکترین نقطه به مرکز ایران افتاده اند. این در نهایت به نابودی آذربایجان هم خواهد انجامید.
به ایران دوست ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۹:۲۷
اینا ادامه همون مغول هستن که در داعشی های چچنی هم دیدیم ، در زمان حمله مغول وقتی به منطقه ای با بیش از 100 ابادی حمله میکردن ، به یک روستا که میرسیدن کل روستا رو قتل عام میکردن و سر میبریدن ، و این خبر به تمام صد ابادی دیگه هم میرسید و بقیه مردم اون 99 ابادی دیگه ، بخاطر ترس از وحشت این جنایت بدون هیچ جنگی تسلیم میشدن، در حالی که اگر بیل و کلنگ هم بر میداشتن میتونستن تعداد کم سواران مغولو شکست بدن ، این آمار های بنی اسرائیلی 30 -40 میلیون هم حکایت همون ترس پاشی مغول رو داره ، تا دیگران با این خیال باطل که ایران 30 میلیون ترک داره ، دست از مواضعشون بکشن و عقب بشینن، گول ته ماندگان مغول رو نخورید و دوبار از یک سوراخ گزیده نشید ، با تمام توان مبارزه کنید ، و بدانید اینها حتی با بیل و کلنگ هم شکست میخورند
آذربایجان ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۶:۱۷
شما این امارو از کجا اوردین
محمد ۱۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۶:۳۸
طبق تفسیر جناب ایراندوست ، اونموقع عراق هم اعلام کرده بود خوزستان عرب هستند و مال منه و باید ایران اونو دودستی تقدیم میکرد به عراق متجاوز، شما اگه اطلاعاتتان در این حوزه کامل بود متوجه میشدید که ۴ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل با ۱۵ عضو دائم و غیر دائم اونو تصویب کردند در سال 1993 که نشان از متجاوز بودن ارمنستان و اشغالگر بودن اونها داره ، قطعنامه های 884,879,854 ,833
علی ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۰۰:۳۴
جناب ایران دوست شما از روی دوستداشتن زیادیتون ظاهرا خودتون دچار توهم آمارسازی شدید اون آماری که فرمودید بیشترشو میشه فقط تو شهر تهران مشاهده کرد باقی جاها بماند
کوروش ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۰۰:۳۹
جناب خوش چهره کاری به تحلیلتان ندارم ولی حیدر علی اف بیشتر از هفده سال هست که فوت کرده ( که شما طی مقالتون قید کردید چه چیز دیگه ایرو قراره بفروشه و ...) باتوجه به اینکه شما هنوز از حیات و ممات شخص حیدر علی اف بعد قریب به بیست سال خبر ندارید مشخصه که کمیت و کیفیت مقالتون هم چه اندازه وزین هست ، درضمن چشمم بروی جانبداری نامحسوس و زیرپوستیتون از طرف ارامنرم بستم و اون هم سهم خودتون .
Saeed ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۱:۱۴
اینطور که به نظر می آیداستراتژی برژنسکی هنوز هم زنده است یعنی بازی با اختلافات مرزی و قومی در ناحیه اوراسیا به منظور فروش سلاح و اختلال درتجارت با چین و کاهش تسلط ایران و روسیه به منطقه و عدم توسعه کشورهای قفقاز...یک جنگ فرسایشی که برنده آن اسراییل و آمریکا به قیمت جان مردم بی گناه خواهد بود...نقش ایران خیلی حساس خواهد بود یعنی دام اصلی شاید برای تحریک و مداخله ما پهن شده است..هرچند سیاست فعلی عالی است ولی ما هم نمی توانیم تا ابد بیطرف بمانیم چون به خاک یک کشور ترک زبان مسلمان همسایه تجاوز شده و مطالبات مردم بالا خواهد رفت...
رضا ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۳۳
امروز قره باغ فردا شمال سوریه و عراق پس فردا ایران و ارمنستان این همان سیاست پانترکهای گرگ خاکستری است هرجا گرفتند قتل ارعاب نسل کشی و تغییر دمو گرافی قومی و نژادی منطقه مانند اجداد مهاجر و مهاجم آسیای مرکزی
كامران ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۵:۵۲
اقای ایرج، حادثه سومگاییت و کشته شدن ۸۰ نفر ارمنی توسط خود عناصر ارمنی جهت ایجاد بهانه و زمینه سازی اشغال و تجاوز بود. در دادگاه های زمان شوروی ثابت شد عامل این داستان ۲ نفر ارمنی بودند و این یک پلان چیده شده بود، نظیر اینگونه رفتار در غصب فلسطین توسط صهیونیست ها هم صورت گرفت و بعضا یهودیان را به عمد میکشتند تا بهانه برای تجاوز داشته باشند.
كامران ۱۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۶:۱۱
اقای علی که داری ادای مثلا استراتژیست ها رو در میاری !! ارتفاعات قره باغ فقط به سمت شرق و خاک جمهوری اذربایجان تسلط داره ، از غرب و جنوب در امتداد ارتفاعات دیگری قرار دارد به عنوان مثال در جنوب ان ارتفاعات قره داغ در ایران قرار دارد و هیچ استراتژیستی تا کنون کشف شما به ذهنش نرسیده است!!! حرف نزنی خدای نکرده بهت نمیگن لالی
رحیم ۱۳ مهر ۱۳۹۹ | ۱۵:۲۵
این همه کامنت نویس که همگی اسامی ایران باستان برای خودشون انتخاب کردن و به تندی به کارشناسان می‌تازن برای شما هم جالب نیست؟ نوع ادبیاتش میخوره همش کار یک نفره.
خسرو ۰۹ آذر ۱۳۹۹ | ۱۴:۳۷
جلال خوش چهره ، بابت تحلیل اشتباهت ، به خواننده های سایت عذرخواهی بدهکاری ، لااقل با یک جمله اظهار پشیمانی کن
علی ۰۲ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۴:۳۰
احسنت خسرو .