پراکندگی در چندین کشور، فرصتی برای کُردهاست

وسوسه‌های استقلال‌طلبی تهدیدی برای تحقق رویاهای مردم کُرد

۲۲ آبان ۱۳۹۸ | ۱۰:۱۶ کد : ۱۹۸۷۴۷۴ اخبار اصلی خاورمیانه
اسفندیار خدایی در یادداشتی می‌نویسد: زمانی جلال طالبانی در مظلومیت کردها گفت: "کردها متحدی جز کوه ها ندارند." اما تجربه کردستان عراق نشان داد که کردها باید به بازار بروند زیرا استعداد آنها در تجارت و اقتصاد و صنعت گردشگری بیش از جنگیدن در کوهستان است. پراکنده بودن کردها فرصتی است که باید قدر بدانند و وسوسه‌های استقلال‌طلبی تهدیدی برای تحقق رویاهای مردم کرد است.
وسوسه‌های استقلال‌طلبی تهدیدی برای تحقق رویاهای مردم کُرد

نویسنده: دکتر اسفندیار خدایی

دیپلماسی ایرانی: پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی و تجزیه حکومت عثمانی، قدرت های اروپایی فراموش کردند یا نخواستند که کردها سرزمینی مستقل داشته باشند. امروز کردها عمدتاً در چهار کشور ترکیه، عراق، سوریه و ایران در اقلیت هستند و سالهاست که در آرزوی یک کشور مستقل کُرد نشسته‌اند. استقلال کردها به دلایل مختلف بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد، اما سوالی که ما اینجا مطرح می‌کنیم این است که اگر فرضاً یک کشور مستقل تشکیل بشود، آیا اوضاع آنها بهتر خواهد شد؟

در بهترین حالت، کردستان مستقل کشوری خواهد شد همانند سایر کشورهای خاورمیانه. هیچ دلیلی وجود ندارد که مطابق آن ادعا کنیم نژاد کردها از همسایگان ترک و عرب و فارس خود باهوش‌تر یا متمدن‌تر باشند. بلکه دلایلی هست که نشان می‌دهد کردستان مستقل سرنوشتی مشابه عراق و سوریه و بلکه ضعیف‌تر خواهد داشت. اولاً کردستان مستقل به طور مداوم با همسایگان خود بر سر مرزها و هویت های قومی در حال کشمکش و اختلافات عمیقی خواهد بود. برخی استان ها و شهرهای عراق، ترکیه، ایران و سوریه هویت های دوگانه کرد و عرب، کرد و لُر، کرد و ترک و یا کرد و فارس دارند که تکلیف آنها هرگز روشن نخواهد شد. کردستان مستقل چگونه می‌تواند پیشرفت کند در حالی که تمام همسایگان، آن را برای خود تهدید جدی می‌پندارند.

ثانیاً، کردستان به دریاهای آزاد راه ندارد و برای صادرات و واردات خود به شدت وابسته به همسایگان خواهد بود. همان همسایگانی که نگران مرزهای خود با کردستان هستند و مطابق منطق سیاست بین‌الملل هرگز به طور رایگان با همسایه نوپای خود همکاری نخواهند کرد.

ثالثاً، اختلافات درونی و رقابت بین گروه های مختلف کرد موضوعی است که درباره آن مطالعه کافی نشده است. پایتخت کدام شهر باشد؟ کدام گویش کردی زبان رسمی باشد؟ دولت کرد به کدام مناطق اولویت خواهد داد؟ آیا با اختلافات مذهبی و فرهنگی کنار خواهند آمد؟ همان مسائل داخلی که در سوریه جنگ داخلی درست کرد و در عراق جنگ مذهبی راه انداخت و ترکیه را به شدت نگران کرده است. با این مسائل حل نشده چگونه باور کنیم که کردها یک ژاپن یا آلمان پیشرفته را در خرابه‌های خاورمیانه خواهند ساخت.

پدیده دولت – ملت در قرن هفدهم در اروپا ظهور کرد و در مدت کوتاهی نفوذ ملی‌گرایی حتی از مذهب  هم فراتر رفت و دولت – ملت های اروپایی به رقابت بر سر "منافع ملی" به رقابت و استعمار پرداختند. لکن پدیده دولت – ملت در جهان سوم، هرگز به نتیجه درخشانی دست نیافت. اکنون چهارصد سال پس از این همه تجربه ناکام، کُردها در عصر ارتباطات اگر فرضاً موفق شوند و سوریه و عراق دیگری تاسیس کنند کار بزرگی نکرده‌اند و صد سال بعد از این، بار دیگر به نقطه "چه باید کرد" خواهند رسید.

اما کُردها می‌توانند این رویا را به گونه‌ای دیگر تحقق بخشند. تجربه کردستان عراق نشان می‌دهد که کردها می‌توانند از محدودیت های موجود فرصت بسازند و با یک استراتژی خردمندانه و منطقی در قلب عراق جنگ‌زده، به پیشرفت های خیره کننده افتصادی و فرهنگی و تجاری و سیاسی در شهرهای زیبای خود دست یابند. آنچه جلال طالبانی می‌دانست (که می‌گفت استقلال برای ما کردها سَم است) و مصطفی بارزانی پس از غائله ناکام استقلال‌طلبی اخیر آموخت، این بود که کردها بدون آنکه لزوماً به دنبال استقلال رویایی خود باشند، می توانند با بهره‌گیری از فرصت ها و ظرفیت های موجود به بیشترین منافع اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود برسند. 

کردها چگونه می‌توانند بدون آنکه تسلیم وسوسه‌های استقلال‌طلبی شوند با بهره‌گیری از همین ظرفیت های موجود، منافع اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود را مطالبه کنند و پراکندگی در کشورهای مختلف را به یک فرصت تبدیل کنند؟

بین‌المللی بودن و پراکنده بودن فرصتی است برای شکوفایی فرهنگی یک قوم به خصوص در منطقه خاورمیانه. این دولتها به سختی حاضر به تحمل اختلافات فرهنگی، مذهبی و گاهی نژادی هستند. کردهای هرکدام از این کشورها، متحدانی در خارج از کشور و همسایگان همجوار خود دارند. مثلاً کردهای عراق و ترکیه می توانند تریبون کردهای ایران برای احقاق حقوق فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایشان باشند. 

از نظر اقتصادی نیز مرزنشینی یک فرصت تجاری است و کردهای چهار کشور ترکیه، عراق، ایران و سوریه می‌توانند از این فرصت برای شکوفایی اقتصادی بهره‌گیرند و با توجه به منافع ملی دولتهای مطبوع خود به رونق اقتصادی در مناطق کردنشین دست یابند. 

زمانی جلال طالبانی در مظلومیت کردها گفت: "کردها متحدی جز کوه ها ندارند." اما تجربه کردستان عراق نشان داد که کردها باید به بازار بروند زیرا استعداد آنها در تجارت و اقتصاد و صنعت گردشگری بیش از جنگیدن در کوهستان است. پراکنده بودن کردها فرصتی است که باید قدر بدانند و وسوسه‌های استقلال‌طلبی تهدیدی برای تحقق رویاهای مردم کرد است./مطالعات امریکا

کلید واژه ها: اقلیم کردستان عراق کردستان استقلال کردستان کردها


( ۱۸ )

نظر شما :

ایران دوست ۲۲ آبان ۱۳۹۸ | ۱۰:۳۹
دوست عزیز استقلال طلبی وقتی از بین میره که همون امکاناتی که در دمشق و آنکارا هست در قامشلی و دیاربکر هم باشه. با فرصت‌ها و حقوق غیر برابر هیچکس زیر بار این ت جبهات نمیره. حتی اگه برابر هم باشه بازهم بعضی مسائل ریشه تاریخی دارن و اسکاتلندیها و کاتالانها نمونه ش هستن. شما اگه نگران استقلال طلبی هستید چرا یکبار در مورد پرچمهای ترکیه و زوزه گرگ کشیدن توی ایران تحلیل نمیذارید؟ کسایی که حتی استقلال هم نمی‌خوان میخوان بخشی از کشوری رو جدا کنن و به کشور دیگه بچسبونن.
دکتر ۲۲ آبان ۱۳۹۸ | ۱۱:۲۴
استقلال طلبی یا برای همه خوب است یا بد. اگر بد است ما هم ضمیمه روسیه شویم شاید از امتیازاتی مثل تحریم نبودن و پاسپورت قدرتمند بهره مند شویم! با اینکه شخصا مخالف استقلال کردها هستم ولی اینکه جامعه کرد را چه در ایران و چه در خارج آن بشود با این مسائل راضی کرد درحالی که می‌بینند در کردستان عراق با وجود اینکه تا سی سال پیش کمترین زیرساخت‌ها هم وجود نداشت الان نزدیکانشان برای کار به آنجا می‌روند، کمی سخت است. تنها راه چاره توسعه وسیع اقتصادی و وارد کردن کردها به قدرت است و نه فقط کردها، تمام اقوامی که فکر می‌کنند به گوشه رانده شده اند و شهروند درجه دو هستند. هرچند امروز حتی می‌بینیم مناطقی که توسعه یافته تر هم هستند ادعای استقلال می‌کنند.
خسرو ۲۲ آبان ۱۳۹۸ | ۱۳:۱۱
عالی بود متشکرم ، با این وجود می بینید که بعضی افراد نادان خود را با هوشتر از مرحوم طالبانی می دانند ، در حالی که اورپاییها با اتحاد یه شون پیشرفت میکنند اینها آرزوی استقلال میکنند وبرای رد گم کردن آدرس غلط میدهند ، شاید اصلا طرف ایرانی نیست ، چون تو ایران کردها و ترکها زندگی مسالمت آمیزی دارند
جدی نگیرید این بژی بژی ها را ۲۳ آبان ۱۳۹۸ | ۱۸:۳۰
کردستان مستقل توهمی بیش نیست کافیه فقط شش ماه مرزهاش توسط ایران و ترکیه و سوریه و عراق بسته بشن و محاصره اقتصادی بشه فقط شش ماه . به خاطرمحاط به خشکه بودن نصف جمعیتش از گرسنگی و بیماری تلف می شن
ایرانی ۳۰ آبان ۱۳۹۸ | ۲۰:۱۰
دوران هارای هارای گذشته بابا. هر جا یکی حرفی از کرد و فارس و ارمنی و خلیج فارس و ... میزنه میان سم پاشی میکنن.
چیا ۱۹ دی ۱۴۰۰ | ۱۳:۳۲
اینم سیاسته که در فضای مجازی نقشه ی مناطق کورد نشین رو کوچک و کوچکتر میکنن هم شما و هم ما میدانیم که کوردستان در سوریه به دریای مدیترانه راه داره در این صورت کل نظریه هاتون رو هواس