نظام تحریم های یک جانبه ایالات متحده امریکا همه را مجبور به پیروی کرده است

فروپاشی توهم افول قدرت امریکا

۲۰ آبان ۱۳۹۸ | ۱۲:۴۵ کد : ۱۹۸۷۴۴۰ اخبار اصلی آمریکا
علیرضا مکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت این است که تاریخ و اجتماع محل آزمون نظریات و فرضیه های علوم اجتماعی هستند. و در همین زمینه موضوع تحریم های یک جانبه ایالات متحده علیه کشورها و دولت های مستقل به راحتی می تواند نقضی بر فرضیه کلی معتقدان به دوران افول هژمونی ایالات متحده باشد. حقیقت این است که بر خلاف انتظارات بسیاری از تحلیل گران چه در ایران و چه در سایر نقاط جهان دوران جدید نه تنها شاهد افول قدرت ایالات متحده نبوده بلکه شاهد عریان شدن قدرت این ابرقدرتی شده است که تا پیش از این در زیر دستکشی مخملین قدرت خود را اعمال می کرد.
فروپاشی توهم افول قدرت امریکا

علیرضا مکی، پژوهشگر حوزه مسائل راهبردی 

دیپلماسی ایرانی: مدتی است که نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان و حتی در خود ایالات متحده بحث افول قدرت آمریکا و عدم توانایی این کشور در تاثیر بر روندها و دروندادهای نظام بین الملل به مانند گذشته در رسانه ها و حتی در بین نخبگان، سیاستمداران، روزنامه نگاران و سایر اندیشمندان صحبت می شود. 

این مسئله مخصوصا از آن جایی حائز اهمیت است که اندیشمندانی مانند هانتینگتون در دهه 90 دوران تک قطبی کامل را دوران کوتاهی می دانست که ناچار به گذار به دوره گذاری نسبتا پایدار در نظام بین الملل به نام دوران تک – چند قطبی متشکل از یک ابر قدرت هژمون مانند ایالات متحده و تعدادی قدرت های بزرگ عمدتا منطقه ای است. در ادامه و مخصوصا بعد از حملات یازده سپتامبر 2001 ما شاهد شکل گیری چنین الگویی از نظم بین المللی بودیم. نظمی که ایالات متحده سعی دارد با تکیه بر آن و با استراتژی شکل دادن نظم های هژمونیک کوچک منطقه ای در نقاط حساس و مناطق دارای ارزش بالای ژئوپلیتیک مانند اروپای شرقی، منطقه بالتیک، دریای مدیترانه، خاورمیانه، خلیج فارس و اقیانوس هند و..، ثبات هژمونیک مورد نظر خود را در سطح سیستم بین المللی باز تعریف کند. و دقیقا این مسئله با توجه به ظهور قدرت های دیگری مانند چین و روسیه، ایالات متحده را در نظام بین الملل با چالش مواجه کرده است. 

از همین رو با توجه به قدرت گیری قدرت های نو ظهوری مانند برزیل، چین، روسیه، هند و سایر قدرت های منطقه ای صحبت از دوران افول هژمونی ایالات متحده بسیار شنیده شده است. 

اما واقعیت چیست؟ واقعیت این است که تاریخ و اجتماع محل آزمون نظریات و فرضیه های علوم اجتماعی هستند. و در همین زمینه موضوع تحریم های یک جانبه ایالات متحده علیه کشورها و دولت های مستقل به راحتی می تواند نقضی بر فرضیه کلی معتقدان به دوران افول هژمونی ایالات متحده باشد. حقیقت این است که بر خلاف انتظارات بسیاری از تحلیل گران چه در ایران و چه در سایر نقاط جهان دوران جدید نه تنها شاهد افول قدرت ایالات متحده نبوده بلکه شاهد عریان شدن قدرت این ابرقدرتی شده است که تا پیش از این در زیر دستکشی مخملین قدرت خود را اعمال می کرد.

طرفه آن که بسیاری از تحلیلگران به قدرت رسیدن ترامپ در ایالات متحده آمریکا را موجب تضعیف، تمسخر و رو به انحطاط رفتن سیاست خارجی ایالات متحده می دانستند که در نهایت با مقاومت جامعه سیاسی ایالات متحده نه تنها ریاست جمهوری وی دوام چندانی نخواهد داشت بلکه افول هژمونی آمریکایی را تسریع خواهد کرد. اما واقعیت این است که ترامپ نه تنها افول هژمونی امریکا را تسریع نکرده بلکه بر عکس قدرت عریان آمریکا را بیش از پیش به رخ مخالفانش کشیده است. برای نمونه مسئله تحریم های یک جانبه این کشور که از اردیبهشت ماه 96 علیه جمهوری اسلامی ایران همراه با خروج این کشور از برجام وضع کرده است. همین یک مسئله و تبعات آن برای جمهوری اسلامی ایران جامعه بین الملل نشان دهنده این است که ما در دوران افول هژمونی ایالات متحده به سر نمی بریم. برای بحث بیشتر لازم است یادآوری کنیم که قدرت های بزرگ اروپایی هر چند با بسیاری از خواست های امریکا در زمینه سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران موافق بوده و هستند اما با استراتژی این کشور در خروج از برجام موافق نبوده اند. از این رو برنامه ها و قول های متفاوتی به مقامات جمهوری اسلامی ایران برای حفاظت از حضور ایران در برجام مانند پیشنهاد صندوق مشترک اینستکس را دادند که در عمل نه تنها در برآورده کردن آنها فاقد کوچکترین موفقیتی بودند بلکه این دولتهای اروپایی هستند که به مرور و به صورت فزاینده ای به سمت قبول استراتژی امریکایی ها در این پرونده سوق پیدا می کنند.

در سوی دیگر این ماجرا روسیه و چین دو قدرت بزرگ هسته ای قرار دارند که علی رغم مخالفت قاطع با تصمیمات ایالات متحده در این زمینه و نیز داشتن منافع راهبردی مشترک با تهران در زمینه مقابله با یک جانبه گرایی این کشور اما در عمل نه تنها کمپانی های این دو کشور (که  بر خلاف شرکت های اروپایی عمدتا دولتی یا دارای سایه حمایت دولت هستند) که حتی دولت های این دو کشور نیز خواهان درگیری با ایالات متحده بر سر جمهوری اسلامی ایران نبوده و نیستند. مثال خوب این مسئله را می توان در خروج شرکت دولتی نفت و گاز چین سینوپک از پروژه های گاز پارس جنوبی و همینطور کاهش روز افزون واردات رسمی نفت این کشور از مبدا ایران دانست و این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در دریافت مبالغ حاصل از خرید نفت با تمام تخفیف ها و امتیازاتی که برای خریداران قائل شده نیز دچار مشکل است. 

روسیه به عنوان دیگر طرف این ماجرا نیز به چند دلیل مختلف از جمله عدم مکمل بودن اقتصادهای ایران و روسیه و نیز رقابت های تاریخی ما و روسی ها در آسیای میانه و قفقاز و همین طور به دلیل عدم توانایی روسیه برای مخالفت موثر با اقدامات و تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ایران نتوانسته است اقدام موثری انجام دهد. 

همین وضعیت را روس ها از سال 2014 بعد از تهاجم به اوکراین و تجزیه این کشور تجربه کردند. به عبارت دیگر مقایسه ای بین وضعیت شاخص های اقتصادی روسیه قبل از سال 2014 و بعد از آن و سقوط ناگهانی ارزش پول ملی این کشور آن هم  در دورانی که روس ها می رفتند با استفاده از قیمت های بالای نفت و وابستگی اروپا به گاز این کشور تبدیل به یکی از قدرت های اصلی اقتصاد جهانی بشوند امروز در وضعیت نه چندان مطمئنی قرار دارند که باید با نفت و گاز شیل آمریکایی در محدوده نفوذ خود در اروپا رقابت کنند. البته در این زمینه مثال ها فراوان است اما آیا کسی هست که این مثال ها را با دقت مطالعه کند. 

کلید واژه ها: تحریم های ایران تحریم امریکا ایالات متحده امریکا دونالد ترامپ نظام تک قطبی هژمونی آمریکا


( ۶۳ )

نظر شما :

یحیی ۲۰ آبان ۱۳۹۸ | ۱۶:۳۷
اما آیا کسی هست که این مثال ها را با دقت مطالعه کند? یا همچنان طوطی وار به تکرار حرفهای عده ای سوسیالیست ورشکسته مشغول خواهند بود؟
سهراب ۲۰ آبان ۱۳۹۸ | ۱۸:۵۵
فکر میکنم تحلیل کمی سطحی بود. موضوع تحریم ایران واقعا موضوعی نیست که محک قدرت امریکا باشد چراکه واقعا برای هیچ قدرتی موضوع مهمی نیست هم چین و هم روسیه خیلی ناراضی نیستند. حتی اروپا هم ته دلش مخالف نیست. اینها حاضر نیستند برای ایران هیچ خزینه ای بدهند. مثال جنگ تعرفه ها با چین مثال بهتری هست.
علی ۲۰ آبان ۱۳۹۸ | ۲۰:۱۲
قدرت امریکا نه از ارتش نیرومند این کشور بلکه از اقتصاد و صنعت پویای آن میاید. اکثر فناوری ها و یا شرکت های معتبر کوچک بزرگ در غرب به خصوص امریکا یا متحدین امریکا هست در واقع چین هم شده مونتاژ کار صنایع کارگر بر و هزینه بر برای غرب نمونه بارز آن اپل و در جنگ تعرفه ها هم شاهد هستیم ضرر کرده.دشمنی چهل ساله ایران با امریکا نه به امریکا و ملت امریکا ضرر زده بلکه بازنده اصلی ان ایران و مردم ایران هستند شاهد این مدعی هم وضعیت امروز ایران هست امروز هم رییس جمهور در کرمان گفتند 18 میلیون خانوار نیاز به بسته های حمایتی دولت دارند!این یعنی فاجعه پس بهتر تا بیشتر از این دیر نشده فکری بکنند هرچند الان هم خیلی دیر شده
ایرانی ۲۰ آبان ۱۳۹۸ | ۲۳:۱۱
نگارنده فوق العاده ساده انگارانه به قضیه نگاه میکنن و اصلا مقاله درخوری برای سرتیتر شدن نبود. عدم افول قدرت آمریکا رو از فشار زیادی که به ایران وارد میکنه نتیجه میگیرید؟؟ اما واقعیت اینه که تراز تجاری و شاخص های اقتصادی و حجم بدهی چیز دیگه ای رو نشون میده. قدرت یک ابر قدرت به فاصله ش با رقبا هست نه به میزان فشاری که به کشورهایی مثل ایران میتونه وارد کنه.
رضا ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | ۰۹:۰۹
اتفاقا اعمال قدرت عریان نشانه پایان است
محمد ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | ۱۰:۲۹
اتفاقا تحریم ایران دقیقا نشان دهنده افول امریکاست هدف از تحریم ایران به زانو دراوردن اون هستش و هژمون اگر نتونه أهداف مد نظرش رو پیاده کنه پس هژمون نیست هدف از تحریم ایران فروپاشی اقتصاد ایران بود ایا هژمون تونسته اقتصاد ایران رو از هم بپاشونه؟ عریان شدن هژمون در دوره ترامپ اتفاقا نشانه ای از افول هستش چون هژمون مجبور شده با پرداخت هزینه های بیشتر کارهاش رو جلو ببره قدرتها رو اگر مانند فواره فرض کنیم همه قدرتهای منطقه ای و جهانی در حال بالا رفتن هستن ولی امریکا انرژی بالا رفتنش کم شده و درحالی که از نظر ارتفاع در ارتفاع بالاتری قرار داره ولی رشدش کم شده و بقیه قدرتها با رشد بالاتری دارن بهش نزدیک می شن اگر می خواین بررسی کنین بهتره روندهای قدرت نظامی امریکا رو در نظر بگیرین قبلا مأموریتهاش چطوری بود و الان چطوری جایگاه دلار چگونه بود و الان چگونه است جایگاهش در اقتصاد چگونه بود و الان چگونه است بله امریکا قدرتمنده و قدرتمند خواهد ماند تا سالها اما دیگه تنها قدرت نخواهد بود یکی از قدرتهایت
مهدی ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | ۱۱:۰۷
لاتاری برنده شدی ؟
مجید ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | ۲۰:۰۶
عالی. واقعا همینطوره. تصور اینکه قدرت آمریکا رو به افوله بسیار اشتباهه.
پارسی ۲۲ آبان ۱۳۹۸ | ۲۳:۳۵
این جریان افول قدرت و فروپاشی امریکا آدم رو یاد دیالوگ بهمن مفید در فیلم قیصر میندازه البته با کمی جابجائی الفاظ ( ما به بچه ها گفتیم قدرت امریکا افول کرده و در حال فروپاشی شما بگید همینطوره ) حداقل دلمون کمی خنک شده و کمی بخندیم.
امیر ۲۴ دی ۱۳۹۸ | ۱۳:۲۹
دوست عزیز حرف شما آیا در مورد قدرتی مثل شوروی و انگلیسم همین بوده؟اینها هم زمانی که به قدرت عریان رسیدند فروپاشیدند؟
محمد ۰۹ بهمن ۱۳۹۸ | ۲۰:۴۱
چقدر نویسنده با یک تحلیل سطحی به تعبیر خودش واقعیت رو تشریح کرده!! البته در این خصوص که امریکا در دوره ترامپ قدرت و سلطه گری خودش رو عریان و کاملا ظاهر کرد شکی نیست اما همین موضوع دقیقا نشان دهنده به تنگنا رسیدن امریکا میباشد و البته بمعنای ضعیف بودن امریکا نیست لیکن تردیدی نیست وقایع اخیر(ترور سردار سلیمانی,موشکباران پایگاه عین الاسد,زدن هواپیمای امریکایی در افغانستان,اعتراضات و جنبشهای ضد امریکایی در عراق و...)از مواردی هستند که ابهت و هژمونی امریکا رو فرو ریخته
حامد ۲۳ بهمن ۱۳۹۸ | ۰۰:۱۵
متن بسیار سطحی و با عرض معذرت ساده لوحانه است آمریکا امروز با ۱۹ تریلیون دلار بدهکار ترین کشور دنیاست امروز دلار آمریکا بدون پشتوانه طلا چاپ میشود. امروز آمریکا بیش از ۳۹میلیون فقیر در دل خودش جا داده امروز آمریکا نزدیک به یک میلیون بی خانمان داره اختلاف طبقاتی باعث شده مردم توده هایی از مخالفان نظام سرمایه داری رو شکل بدن هزینه های سرسام آور نظامی آمریکا و کسری بودجه آمریکا که یک تریلیون دلار شده قابل توجه هست عزیز من داده ها با اون چیزی که نوشتی اصلا همخوانی نداره
ناشناس ۰۸ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۲:۰۹
امریکا قبلا برای تحریم کردن ایران اعلام می کرد که ایران دنبال ساخت بمب اتمی است ولی ایران با برجام این بهانه را از دست امریکا در اورد و ثابت کرد که فعالیتهایش کاملا صلح امیز است اما امریکا باز هم در مورد بمب اتمی حرف می زند و به دروغ ایران را متهم می کند و از مهره سوخته استفاده می کند که دیگر قابل قبول نیست و حتی اگر اروپا هم از امریکا تبعیت کند نیز بی تاثیر است چون اروپا نیز مهره سوخته است و ایران هرگز از امریکا و اروپا تبعیت نمی کند همان طور که یک کاغذ نمی تواند تضمینی برای برداشته شدن تحریمهای ایران در میدان عمل باشد تحریمهای امریکا نیز نمی تواند در میدان عمل همیشه موثر باشد و کارایی تحریمها نیز روز به روز ضعیفتر خواهد شد
ناشناس ۰۸ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۲:۱۵
قدرت اقتصادی امریکا از رتبه اول به چهارم افول کرده است قدرت نظامی امریکا رتبه اول دنیا است که بر اساس هزینه های نظامی است اما کارایی نیروهای نظامی امریکا ضعیفتر شده است و امریکا بارها در جنگها شکست خورده است شکست امریکا در فناوریهای علمی از چین در حال وقوع است
ناشناس ۱۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۲۱:۵۲
قبلا امریکا برای تحریم کشورهای دیگر دلایلی را ارائه می دادند و افکار عمومی را توجیه می کردند و برخی افراد ساده لوح هم تحریمهای امریکا را منطقی می دانستند و باور می کردند اما بعد از توافق برجام و بدعهدی و خروج امریکا از برجام و دروغگوییهای اروپاییها هیچ کسی به امریکا و اروپا اعتماد ندارد و مقابل امریکا و اروپا می ایستیم و ثابت می کنیم که ما قویتر هستیم و قدرت امریکا پوشالی است و قدرت امریکا توهمی بیش نیست
حسین ۰۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۲۲:۱۵
باسمه تعالی شاید ظاهر قضیه این باشد که اعمال تحریم علیه ایران نشان از قدرت روبه فزاینده‌ی ایالات متحده‌ی آمریکاست ولی در اصل یکی از سیاستهای آمریکا اینست که هواداران خود را با تبلیغات در کشورهای جهان سوم به قدرت برساند و بعد رفتار دیکه شده‌ای به آنان القاء کند. خروج آمریکا از برجام و نیز اعمال تحریمها شاید در ظاهر کار آمریکا بود ولی در اصل این دولت مردان بودند که با اینکه از همان اول میشد از عاقبت مذاکره فهمید که آخرالامر به کجا ختم میشود. این دولت مردان بودند که بدلایلی که خودشان بهتر خبر دارند همگام با مردم خود جلو نرفتن و با پروریی تمام حرف از گلابی‌های برجام زدند. واقعیت سیاست ایالات متحده اینست که دست پرورده در کشورهای جهان سوم با تبلیغات گسترده به قدرت برساند و بعد از او بخواهد ترسش را از هیمنه‌ی آمریکا علنی کند. از او بخواهد که طبق برنامه پشت پرده نوشته شده عمل کند. بالاخره ملتها در نقطه‌ای از سیر حوادث و جریانات بیدار میشوند بالاخره چوب خط هر بازی پر میشود و این حقیقت است که ماندگار است. آمریکا دارد روزهای زوال خود را طی میکند زیرا دست نشانده‌هایش دیگر تمام دروغهایشان را رو کرده‌اند. دیگر بیشتر از این در ذهن ملتها جایی برای نشاندن دروغ‌هایشان وجود ندارد.
ح-ح-م ۰۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۲:۴۶
نویسنده مقاله به لحاظ سنی جوان هستند ولی به لحاظ اندیشه خیلی قدیمی فکر می کنند ومقهور تعریف های بزرگترها از قدرت آمریکا هستند.
رضا ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۸:۳۶
قدرت داشتن در همه زمینه ها مهم است. ابتدا کشور قدرتمند با گزینه نرم اعمال قدرت می کند و بعد که نتوانست به سخت رو می اورد. امریکا نیز با عدم موفقیت تمام در گزینه های نرم به سمت نظامی و ترور پیش رفت و دیدید که در عید الاسد عقب نشینی کرد و از حیثیت حوش دفاع نکرد و به دروغگویی در خصوص کشته ها پرداخت . کنترل کرونا هم نمونه قدرت دیگر امریکا است. همه ابرقدرتها دوران پیری و مرگ دارند. قدرت امریگا به دوران پیری رسده است.
یه ادم منطقی ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۹:۴۴
به نظر من نویسنده خیلی مختصر و مفید با دلایل کاملا منطقی ( برا ادم های منطقی بدون حب و بغض) حقیقت رو تشریح کردن. قبول این حرف واقعا سخت و تلخه ولی حقیقت غالبا تلخه. ما هم باید با قبول واقعیت جهان ( که قانون جنگل درش جاریه) در پی قدرت گیری واقعی خودمون باشیم. نه با وارونه جلوه دادن حقایق خودمون رو قدرت مند جلوه کنیم.
رضا ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۰۱:۴۹
تا زمانی که فراماسون هست امریکا هم اربابه . یک نکته هست که حتی ابرقدرت هم از آن ترس داره . جنگ بیولوژیک
مهدی مقدم ۱۰ خرداد ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۰
سلام تحلیلتون رو پیرامون هژمون نمایی آمریکا در قضیه کرونا هم می فرمایید؟ و یا در قضیه ی عین الاسد یا نفتکش ها و .... اگر با همین مدل دستگاه تحریم یکجانبه ی اقتصادی تحلیل بفرمایید ممنون میشوم. و ترسیم بفرمایید که چگونه مولفه ی اصلی قدرت را در قدرت اقتصادی تلخیص نمودید.
معین ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ | ۰۲:۲۰
بهتر بود از نظر آمار هم بررسی میکردید، کشوری که بعد جنگ جهانی دوم ۵۰ درصد اقتصاد جهان رو شامل میشد الان به کمتر از ۲۰ رسیده، میلیارد ها دلار در بخش نظامی مصرف که از سال ۲۰۰۰ به بعد هیچ دستاوردی برای آمریکا نیاورده، افزایش دیوانه وار بدهی، کاهش مبادلات دلاری در سطح جهان تنها بخش کوچکی از دلایل افول امریکاست....بنظرم نویسنده فقط میخواست خودش رو قانع کنه وگرنه یک فرد زیر دیپلم هم متوجه غیرمنطقی بودن این استدلال ها میشه
حسین ۲۳ خرداد ۱۳۹۹ | ۱۰:۲۸
تحلیل سطحی بود مشاهدات این شب وروز های آمریکا سطحی بودن را عیان تر می کند.
ایران دوست ۰۸ تیر ۱۳۹۹ | ۱۱:۱۵
سلام. خوب اگه آمریکا قدرت داره چرا وقتی سیزده تا موشک به پایگاهش زدند یه لنگه کفش پرت نکرد موشک خوردند و نشستند ونگاه کردند
مینا ۲۳ شهریور ۱۳۹۹ | ۱۷:۲۴
من از تحلیل شما فقط این نتیجه را گرفتم که ترامپ برخلاف دموکرات ها چهره عریان قدرت امریکا را به دنیا نشان داده است. اما نفرمودید عواقبش چه بوده یا دوران بوش که از ترامپ بدتر بود چه اتفاقی افتاد و تاثیر رفتار ترامپ و سیاستهای داخلی و خارجی اش و چاپ دلار های بدون پشتوانه بر کشورش چه خواهد بود با توجه به اوضاع کنونی امریکا این تحلیل در حد دوران ابتدایی به ریاست رسیدن ترامپ به قدرت بود
علی ۱۴ مهر ۱۳۹۹ | ۰۸:۵۵
بزودی هرج مرج و شروع جنگهای داخلی در آمریکا این نظر سطحی را باطل خواهد کرد
ناشناس ۰۷ آبان ۱۳۹۹ | ۰۲:۴۴
بسیار تحلیل سطح پائین که چه عرض کنم آبکی بود قدرت آمریکا به اقتصاد اون هست که از نظر شاخص قدرت برابری خرید حجم gdp چین چند سالی هست از آمریکا پیشی گرفته و در کمتر از چند دهه دیگه هند هم از آمریکا سبقت میگیره البته اگه آمریکا تا اون زمان تجزیه نشده باشه
محمد رضا عاملی ۱۰ آذر ۱۳۹۹ | ۱۳:۱۰
امروز اگر سیاستمداران ما تحلیل درستی از شرایط موجود در امریکا ارائه ندهند به خطا رفته اند افول امریکا واقعیتی واضح در دنیا می باشد.
محسن ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۳:۴۴
افول‌امریکا‌فقط‌یه‌توهمه‌که‌می‌خوان‌توذهن‌مردم‌ بدن‌.اونچه‌که‌باعث‌میشه‌فکرکنید‌امریکا‌روبه‌افوله اینه‌که‌همه‌‌امریکاروزیرذره‌بین‌گرفتن‌وکوچک‌ترین مشکل‌روبزرگ‌وننگ‌اورجلوه‌میدن درواقع‌مشکلات‌امروز‌امریکا‌برای‌تمام‌قدرت‌ها‌مثل روسیه‌چین‌وبقیه‌هم‌اتفاق‌افتاده‌که‌یه‌چالش‌جهانی هست‌.‌که‌بعضی‌کوتاه‌فکر‌ها‌این‌مشکلات‌رو فقط برای‌امریکا‌می‌دانند
سارا ۱۴ آذر ۱۴۰۰ | ۱۱:۰۱
کمی مطالعات عمیق بد نیست!