کارایی واقعی اینستکس از نگاه اروپایی ها چیست؟

اروپا به دنبال زمینه سازی برای مذاکره ایران و امریکا

۱۰ تیر ۱۳۹۸ | ۱۵:۱۹ کد : ۱۹۸۴۵۶۱ اخبار اصلی اقتصاد و انرژی
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: در واقع، هدف از ایجاد اینستکس تشویق ایران به رعایت مفاد برجام از طریق باز گذاشتن راه تنفس اقتصادی حداقلی است تا بلکه به تدریج زمینه راه حلی دیپلماتیک برای توافق تازه‌ای بین واشنگتن و تهران فراهم شود. 
اروپا به دنبال زمینه سازی برای مذاکره ایران و امریکا

نویسنده: احمد زیدآبادی، روزنامه نگار
 
دیپلماسی ایرانی:
اینستکس در بهترین حالت، ساز و کاری برای تأمین حیاتی‌ترین نیازهای مصرفی ایران از قبیل دارو، مواد غذایی، تجهیزات پزشکی و برخی قطعات و ماشین‌آلات صنعتی "مُجاز" است! 

آیا ایران به همین صورت با آن کنار می‌آید؟ اگر کنار آید بدین مفهوم است که جمهوری اسلامی سیاست کاهش تدریجی تعهدات برجامی خود را رها می‌کند و با تحمل تحریم‌های روزافزون آمریکا، در انتظار وقوع تحولی پیش‌بینی‌ناپذیر در روابط بین‌الملل می‌نشیند. 

ایران اما پیش از این، توقعات خود را از اینستکس بسیار بالا برده است به گونه‌ای که نتظار دارد این کانال مالی، راه تجارت با جمهوری اسلامی را چنان بگشاید که تحریم‌های آمریکا علیه بخش‌های مهم اقتصاد ایران را تا حد قابل ملاحظه‌ای خنثی و بی‌اثر کند. چنین چیزی اما نه در اختیار و توان و بخصوص علاقه اروپایی‌هاست و نه آمریکا اجازه انجام آن را می‌دهد. 

در واقع، هدف از ایجاد اینستکس تشویق ایران به رعایت مفاد برجام از طریق باز گذاشتن راه تنفس اقتصادی حداقلی است تا بلکه به تدریج زمینه راه حلی دیپلماتیک برای توافق تازه‌ای بین واشنگتن و تهران فراهم شود. 

از نگاه اروپا، ایران به منظور اجتناب از جنگ، چاره‌ای جز تطبیق خود با شرایط اینستکس ندارد و خواه ناخواه با آن کنار خواهد آمد. تهران اما تصور دیگری دارد. طبق این تصور، اروپا به دلیل نگرانی از جنگ، به شدت نگران کاهش یا نقض تعهدات برجامی ایران است و به همین دلیل می‌توان از این موضوع به عنوان ابزاری برای فشار علیه اروپا و واداشتن آن به ارائه امتیازاتی جدی‌تر در قالب اینستکس استفاده کرد. 

به نظرمی‌رسد اروپایی‌ها از نقض تعهدات برجامی ایران به واقع نگران‌اند اما نه تا آن اندازه که برای حفظ آن پایه‌های اصلی تحریم آمریکا را نادیده بگیرند. 

بنابراین، اروپایی‌ها می کوشند تا به ایران ثابت کنند که ادامه تعهدش به برجام به سود آن است و آن سوی ماجرا، جز تشدید شرایط منطقه و بروز سناریوهای خطرناک، خبری نیست. 

در عین حال، قدرت‌های مؤثر اروپایی تلاش می‌کنند تا دونالد ترامپ را به نشان دادن ژستی که نشانه "حسن نیت" او از طرف ایران تلقی شود، متقاعد کنند تا ایران هم بتواند با اتکای بر آن، وارد مذاکره شود. ترامپ ظاهراً با نشان دادن چنین ژستی مخالف نیست به شرط آنکه کاملاً نمادین باشد و کمترین خللی به نظام تحریم‌های آن کشور علیه ایران وارد نیاورد. به گمان ترامپ و تیم او، هرگونه ایجاد روزنه در نظام تحریمی علیه ایران، چه بسا به تضعیف و حتی فروپاشی پایه‌های آن منجر شود؛ چیزی که به زعم آنها نه فقط سبب ورود ایران به مذاکره نمی‌شود، بلکه موضع آن را در جهت مخالفت با مذاکره محکم‌تر و عملاً تبدیل به امری محال می‌کند. 

بدین ترتیب، اگر ایران به کاهش تعهدات برجامی خود ادامه دهد، چه بسا برخی اروپایی‌ها قید برجام را هم بزنند و به این نتیجه برسند که شاید تنها راه زمینه‌سازی برای دستیابی به توافق تازه با ایران، اعلام مرگ برجام باشد! مرگ برجام یعنی بازگشت شرایط به پیش از امضای آن. به زعم آنها از آنجا که ایران جنگ را خط قرمز خود اعلام کرده است، بنابراین شاید مرگ برجام به دیپلماسی انرژی تازه‌ای برای حل بحران دهد.

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا ایران و امریکا اینستکس


( ۱۴ )

نظر شما :

حسین کاظمی ۱۰ تیر ۱۳۹۸ | ۱۶:۱۸
شرایط برجام مثل بیمار مرگ مغزی است که تنها به کمک دستگاه قلبش ضربان دارد . دستگاه دیپلماسی ایران در حالی به ادامه برجام اسرار دارد که میداند هیچ جایگزینی برای آن ندارد . به مرور بیمار دچار زخم بستر خواهد شد و نگهداری آن برای دستگاه دیپلماسی ایران پرهزینه تر و سختر خواهد شد .
حسین رهنما ۱۱ تیر ۱۳۹۸ | ۱۱:۳۰
مذاکره در حال حاضر و در وضعیتی که ایران پتانسیل بازدارندگی هسته ای خویش را بر اساس برجام ــ به ناحق و بدون هیچ پاداش و عمل متقابل ــ واگذار کرده و در نتیجه هیچ چیز بجز امنیت و آینده ی میهن و ملت ــ که همان توان بازدارندگی موشکی و همپیمانان منطقه ای ست ــ برای معامله باقی نمانده، اشتباه وحشتناکی ست که هیچ ملت و دولت با شرفی، با حداقل های استاندرادهای عقلی و منطقی، حاضر به انجام آن نخواهد شد. مذاکره در شرایط حاضر، و با توجه به شروط دوازهگانه ی وزیر خارجه ی رژیم ایالات متحده، را عملا و بدون هیچ اغراقی می توان "مذاکره برای خودکشی" نامید! البته حرف بنده به معنای رد کلی و کتگوریک مذاکره نیست؛ می توان مذاکره کرد، اما تنها در صورتی که ایران ابتدا به ساکن، تمامی ابزارهایی را که بر اساس برجام از دست داده را دوباره بازسازی کرده و حتی از آن نیز فراتر برود. بر این اساس فکر می کنم که اقدام اخیر دستگاه دیپلماسی و سایر مسئولان کشور در فراتر رفتن از محدودیت های برجامی ــ مطابق با اصل سی و شش مندرج در خود برجام ــ برغم راه اندازی صوری اینستکس، عملی کاملا منطقی و هوشمندانه و در راستای ایجاد توزان مجدد است.
محمد حسین ۱۱ تیر ۱۳۹۸ | ۱۷:۰۸
عامل بسیاری از جنگهای خانمان سوز بشری ناآگاهی، تعصبات عقیدتی و لجاجتهای شخصی بوده است. در هنگامه برخاستن بحران، آنچه پیش از همه خاموش می شود همانا صدای عقلانیت و واقع نگری است و در این بحبوحه وای به حال سیاستمدارانی که گوششان را بر سخن عقلای قوم بسته و دل در گرو نعره های کسانی بندند که بی توجه به عقوبت کار خویش، دم از «بریدن سر دشمن» و «آتش زدن» و «کشتن و کشته شدن» می زنند.به قول سردار حسین علائی با پیشنهادهای خودمان می‌توانیم با امریکا مذاکره کنیم! بی شک رویه ی کنونی خطاست زیرا باید مقدورات را ملاک قرار داد! روایت جنگ دوم ایران و روسیه و دلایل مخالفت میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی که مبتنی بر واقع نگری او بود نمونه ای بی بدیل ازاین حقیقت است که باید در تصمیم سازی مقدورات را ملاک قرار داد و همان رخداد باید برای امروز درس باشد ! در اوج قدرت و یا حتا ضعف نمی‌توان مذاکره را کنار گذاشت. بهتر بود زمانی که ترامپ گفت از برجام خارج می‌شوم، با هدف جلوگیری از خروج آمریکا از برجام مذاکره می‌کردیم یا زمانی که ترامپ گفت بی قید و شرط مذاکره می‌کنم، باید می‌گفتیم مذاکره می‌کنیم ولی تنها با دستور مذاکرات خودمان مذاکره می کنیم. اکنون «تمام ظرفیت‌ها» برای جنگ ایران و آمریکا «مهیا است» ولی در عین حال، احتمال جنگ در حداقل ممکن است. زیرا ایران و آمریکا از جنگ دوری می‌کنند ولی ظرفیت «حادثه‌ای که منجر به جنگ محدود شود» در منطقه وجود دارد پس «نباید آن را نادیده گرفت.» پس نادرست است که خطر بروز جنگ پس از رخ دادن حادثه ای نادیده گرفته شود!